Page 12 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 7.Ünite

TOPLUMSAL DEVRİM ÇAĞINDA DÜNYA VE TÜRKİYE

Böylece Kıbrıs’ta yaşayan Türk ve Rum toplumlarının yanı sıra, garantör dev-
Oku-yorum letler olan Türkiye ve Yunanistan da aynı hukuki haklara kavuşmuş oluyordu.
Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulması, Kıbrıs Anayasası’nın yürürlüğe girmesi
ABD Başkanı Johnson (Cansın)’ın ve uluslararası antlaşmalar, Ada’da yaşanan sorunları bitirmedi. Özellikle
Mektubu Rumlar, Yunanistan’ın sürekli kışkırtmaları sonucu her fırsatta enosis fikrini
“Kıbrıs’a yapılacak olan Türk müda- öne sürdüler ve Türklerin kendileriyle eşit haklara kavuşmasını kabul etmedi-
halesi Türk-Yunan kuvvetleri arasın- ler. 1960-1963 yılları arasında Rumlar, antlaşmalarla Türklere tanınan hakla-
da askerî bir çatışmaya sebep ola- rın verilmesini geciktirdiler. Böylece Kıbrıs’ta oluşan mevcut durumu kendi
bilir. Türkiye’nin Kıbrıs’a yapacağı
askerî bir müdahale, SSCB tarafın- lehlerine çevirmek istediler.
dan aynı şekilde bir müdahaleye yol
açabilir. NATO’nun rızası olmadan Rumlar, enosis fikrini hayata geçirmek için Akritas Planı adı verilen bir proje
Türkiye’nin girişeceği bir hareket so- hazırladılar. Rumların planına göre anayasada yapılmak istenilen değişiklikler
nunda doğabilecek bir Sovyet mü- Türkiye ve Ada’daki Türk toplumu tarafından reddedildi. Rumlar ve Türkler
dahalesine karşı müttefiklerin Türki- arasında gerginlik arttı. Bu gerginlik sırasında bir Türk kadınının Rum polisi
ye’yi savunma konusunu müzakere tarafından öldürülmesi iki taraf arasında çatışmalara yol açtı. Rumlar Akritas
etmedikleri kanaatindeyim. Türkiye Planı gereğince genel saldırıya geçtiler ve pek çok Türk’ü vahşice katlettiler.
ile aramızda mevcut bulunan askerî Yaşanan bu cinayetlere ve katliama Kanlı Noel adı verildi.
yardımın maksatlarının dışında kulla-
nılması için hükûmetinizin, ABD’nin
olurunu alması gerekmektedir. (...) Kanlı Noel olaylarının yaşanması ve Ada’daki Türklerin katledilmesine Tür-
Mevcut şartlar altında Türkiye’nin kiye sert tepki gösterdi. Türk savaş uçakları Rumları ihtar etmek için Kıbrıs
Kıbrıs’a yapacağı bir müdahalede üzerinde uçmaya başladı. Bu hava harekâtı sırasında Ada üzerinde uçuş göre-
ABD tarafından temin edilmiş olan vinin komutanı Yüzbaşı Cengiz Topel’in uçağı, Rumlar tarafından düşürüldü.
askerî malzemenin kullanılmasına Esir düşen Yüzbaşı Cengiz Topel daha sonra Rumların işkencesi sonucu şehit
ABD’nin olur vermeyeceğini size oldu. Kıbrıs’taki Türk alayı garnizondan çıkarak Türkleri korumak için Lef-
bütün samimiyetimle ifade etmek koşa’nın Türk mahallelerine yerleşti. Olayları sakinleştirmek amacıyla Lef-
isterim...”
Dr. Rifat UÇAROL, Siyasi Tarih, s. 755- koşa’nın Rum ve Türk tarafını birbirinden ayırmak için İngiltere tarafından
756. (Kısaltılmıştır.) Yeşil Hat adı verilen bir sınır çizildi.

ABD başkanı Türkiye’nin Kıbrıs’a Türkiye, dünya kamuoyuna Ada’daki olayların devam etmesi hâlinde garan-
askerî müdahale etmesini neden tör olarak müdahale edeceğini duyurdu. Türkiye’nin bu tutumu Yunanistan
ve nasıl önlemeye çalışmaktadır? ile olan ilişkileri gerginleştirdi. Durumun ciddileştiğini gören ABD Başkanı
Johnson (Cansın), Başbakan İsmet İnönü’ye bir mektup yazarak Türkiye’nin
müdahale fikrinden vazgeçmesini ve bu durumun endişe verici olduğunu söy-
ledi. Başbakan İsmet İnönü de diplomatik bir mektupla Başkan Johnsonn’a
Türkiye’nin kararlılığını dile getirdi.
Türkiye’nin kararlı tavrı ile 1964’te Rum saldırıları azaldı. Fakat 1967’den iti-
baren Ada’da tekrar tansiyon yükseldi. Yunanistan, Kıbrıs’a çok sayıda asker
gönderdi. Yunanistan’ın desteği ile silahlandırılan Rum Millî Muhafız Teşki-
latı, Türklere karşı sistematik olarak etnik bir temizliğe başladı. Bu durumun
üzerine Türk savaş uçakları tekrar Ada üzerinde uçuşlara başladı. Uluslara-
rası toplumun da tepki göstermesiyle Rumların saldırıları tekrar durduruldu.
Ada’daki Türkler ve Rumlar fiilen birbirlerinden kopmuşlardı. Bu gelişme
üzerine Kıbrıs’taki Türk toplumu, 1967’de Dr. Fazıl Küçük önderliğinde Kıb-
rıs Geçici Türk Yönetimi’ni kurdu. 1971’de geçici ifadesi kaldırılarak oluşum
Kıbrıs Türk Yönetimi’ne dönüştü.
Bilgi Notu
Kıbrıs Barış Harekâtı “Ayşe Tatile Çıktı”
Akritas Planı’na göre bir dizi ana-
yasa değişikliği yapılarak Ada’daki 15 Temmuz 1974’te Kıbrıs’ta Yunanistan’a bağlı subaylar askerî bir darbe
Türklerin hakları kısıtlanıp Türkler yaparak Cumhurbaşkanı Makarios’u devirdiler. Yerine EOKA’ya bağlı Nikos
azınlık durumuna düşürülecekti.
Türkler buna tepki gösterdiğinde Samson’u geçirdiler ve Kıbrıs Elen Cumhuriyeti’ni ilan ettiler. Kıbrıs Anaya-
ise kuvvet kullanarak bastırılacak sası’na aykırı olarak yapılan ve Ada’yı Yunanistan’a bağlamak demek olan
ve böylece enosis fikri gerçekleş- harekete Türkiye sert tepki gösterdi.
tirilecekti.

Kıbrıs’ta Türklere karşı Susuz Yaz filmi, Berlin Film Festivali’nde
Kanlı Noel katliamı gerçekleşti. “Altın Ayı” ödülünü kazandı.

1963 1963
206