Page 13 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 7.Ünite

7. Ünite

Türk Silahlı Kuvvetleri, 20 Temmuz 1974’de Kıbrıs’ta barışı ve anayasal
düzeni yeniden sağlamak için Kıbrıs Barış Harekâtı’nı gerçekleştirdi. Barış
Harekâtı, planlara tam uygun bir şekilde gerçekleştirilerek belirlenen hedefle-
re ulaşıldı (Görsel 7.9). Durumun Türkiye ve Yunanistan arasında bir savaşa
dönüşmesi tehlikesi karşısında Birleşmiş Milletler taraflara ateşkes çağrısında
bulundu. 25 Temmuz 1974’te taraflar Cenevre Konferansı’nda toplandı. Kon-
feransın sonuçsuz kalması üzerine Türkiye 14 Ağustos 1974’te İkinci Barış
Harekâtı’na başladı.

Oku-yorum

İsmet İnönü’nün, ABD Başkanı
Johnson’a yazdığı mektup
“Sayın Bay Başkan,
(...) Mesajınız gerek yazılış tarzı ge-
rek içerik bakımından, Amerika’yla
ittifak ilişkilerinde daima ciddi bir
dikkat göstermiş olan Türkiye gibi
bir müttefikinize karşı hayal kırıklığı
oluşturmuş, ittifak münasebetlerine
Görsel 7.9: Kıbrıs Barış Harekâtı Görsel 7.10: Rauf Denktaş değinen muhtelif konularda önemli
görüş ayrılıkları belirmiştir. (...) Ba-
şından beri güvenliği korumak için
İkinci Barış Harekâtı ile Lefke-Lefkoşa-Magusa hattı çizildi ve adanın üçte yapılan görüşmeler yalnız Makarios
biri Türk kontrolüne geçince harekât sona erdi. idaresinin saldırganlığını ve tahriba-
tını artırmaya hizmet etmiştir. Kıbrıs
Kıbrıs Barış Harekâtı sonunda Ada’daki Türk toplumu 13 Şubat 1975’te Kıb- hükûmeti açıktan silahlanmaya
başladı ve BM’yi kendi zulmünü ve
rıs Türk Federe Devleti’ni kurdu. Başkanlığa seçilen Rauf Denktaş’ın (Görsel Anayasa dışı yönetimini güçlendire-
7.10) temsil ettiği Türk tarafı, Rum tarafı ile yaptığı görüşmelerden bir sonuç cek yardımcı bir vasıta gibi farz etti.
elde edemedi. Rumlar, Kıbrıs Sorunu’nu 1983’te Birleşmiş Milletlere taşıdı- BM’nin Anayasal düzeni geri ge-
lar. BM Genel Kurulu 13 Mayıs 1983’te; Küba, Yugoslavya, Cezayir, Mali, tirme ve saldırıları durdurma konu-
Hindistan, Guyana ve Sri Lanka’nın oylarıyla Rum tasarısını kabul etti ve sunda müdahale niyetinin olmadığı
Türk tarafının siyasal oluşumunu tanımadı. Tasarı; Türkiye, Pakistan, Malez- açıkça görülmüştür. Yunan hükû-
ya, Somali ve Bangladeş tarafından reddedildi. ABD ve İngiltere oylamada metinin Kıbrıs yönetimini nasıl teşvik
çekimser kaldı. ettiğini biliyorsunuz. Bu durum için-
de Kıbrıs’ta zulmü durdurmak için
bir müdahaleye mecbur olacağımızı
BM Genel Kurulunun bu yanlı kararından sonra Kıbrıs Türk toplumu Türki- size söylemiştik. (...) Size en kesin ve
ye’nin desteğiyle 15 Kasım 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni kura- açık surette temin etmek isterim ki
rak bağımsızlığını ilan etti (Harita 7.3). Kıbrıs Türklerinin bağımsızlık kararı eğer Türkiye bir gün Kıbrıs’a askerî
Kıbrıs sorununda yeni bir dönemin başlamasına yol açtı. Ancak bu karara müdahale zorunluluğunda bırakılırsa
uluslararası kamuoyunun yanlı bakışı, sorunun var olan gerçekler içerisinde bu tamamıyla milletlerarası antlaş-
çözüm bulunmasını önledi ve çözümsüzlüğü sürekli hâle getirdi. maların hükümlerine ve gayelerine
uygun olarak yapılacaktır.
Bu münasebetle kararımızın ertelen-
mesinin Garanti Antlaşması’nın 4.
maddesinin Türkiye’ye verdiği hak-
ları hiçbir suretle ortadan kaldırma-
K.K.T.C
Erenköy Güzelyurt Lefkoşe dığını belirtmek isterim.”
Dr. Rifat UÇAROL, Siyasi Tarih, s. 755-
Gazi Mağusa 756. (Kısaltılmıştır.)
G.K.R.Y
İsmet İnönü, ABD başkanı John-
Baf Pafos
Limasol son (Cansın)’a Türkiye’nin Kıbrıs’a
olası bir askerî müdahalesinin ge-
40 Km
rekçelerini nelere dayandırmakta-
Harita 7.3: Kıbrıs haritası dır?

ABD başkanı J.F.Kennedy suikastle öldürüldü. Antalya Film Festivali düzenlenmeye başlandı.

1963 1964
207