Page 14 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 7.Ünite

TOPLUMSAL DEVRİM ÇAĞINDA DÜNYA VE TÜRKİYE

7. 2. 2. Türk-Yunan İlişkileri

Ege Adaları Sorunu

Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerin gerginleşmesine yol açan me-
selelerden biri de Ege Adalarının silahlandırılmasıdır. Ege Denizi irili ufaklı
pek çok adayı barındırmaktadır. Yunanistan 1829’da Osmanlı Devleti’nden
ayrılarak bağımsız olduğunda bu adalardan bir kısmını ele geçirmişti. Balkan
Savaşları’ndan sonra imzalanan 1913 tarihli Londra Antlaşması’nda Osmanlı
Devleti’ni elindeki Gökçeada, Bozcaada; İtalya’nın elindeki On İki Ada dı-
şında Ege Adalarının geleceği büyük devletlerin kararına bırakıldı.

Millî Mücadele’nin kazanılmasından sonra Türkiye ve İtilaf Devletleri ara-
sında yapılan Lozan Barış Antlaşması’nda, Bozcaada ve Gökçeada Türki-
ye’ye bırakıldı. On İki Ada ise İtalya’da kaldı. Lozan Barış Antlaşması’na
göre Anadolu Yarımadası’na yakın adaların silahtan arındırılmış olması ge-
rekiyordu.

II. Dünya Savaşı’ndaki gelişmeler Ege Denizi’nde oluşan bu durumu bozdu.
İtalya, savaştan yenik çıktı. Bunun üzerine 1947 Paris Antlaşması’yla İtalya,
askerî üsler kurmamak ve silah yığınağı yapmamak kaydıyla On İki Ada’yı
Yunanistan’a bıraktı. Böylece Yunanistan, yerleştiği Ege Adaları aracılığıyla
Batı Anadolu kıyılarına kadar sokuldu.

On İki Ada’yı elde eden Yunanistan, özellikle 1963 Kıbrıs Bunalımı’ndan
sonra, Lozan ve Paris Antlaşmaları’na aykırı olarak Ege Denizi’ndeki adaları
silahlandırmaya başladı. Bu durum Kıbrıs sebebiyle ilişkileri bozulan Türki-
Oku-yorum ye ve Yunanistan arasındaki gerginliği tırmandırdı.
Küçük Rum Kız Yunanistan’ın Türkiye’nin Ege Denizi’ndeki var olan haklarını kaldırarak
Kıbrıs Barış Harekâtı’nda görev alan Ege Denizi’ni bir Yunan denizi hâline getirmek istemesi, Türkiye tarafından
Zeynep hemşire Türk askerinin ya- sert tepkiyle karşılandı. Böylece Türkiye ve Yunanistan arasındaki Kıbrıs Me-
ralarının sarılmasında en ön cephe- selesi’ne Ege Adaları Meselesi de eklendi.
lerde yer aldı. Bir gün Türk askeri
kendisine bir Rum kızının bulundu-
ğunu kendisinin ilgilenmesini istedi. Sıra Sizde
Yunanistan ve Türkiye NATO’ya üye iki devlet olmalarına rağ-
Zeynep Süngü 5 yaşındaki Rum ço- men Yunanistan’ın Ege Adalarını silahlandırmak istemesinin
cuğa annelik yaptı. O günleri anla- nedenini yorumlayınız.
tan Zeynep hemşire: “Çocuk feryat
figan ağlıyordu. Düşünsenize sava- Kıta Sahanlığı Sorunu
şın ortasında tek başına kalmış anne
baba yok ortada. Onu kucağıma al-
dım sevdim. Bir müddet sonra kızı Türkiye ve Yunanistan ilişkilerinde tansiyonun dönem dönem yükselmesine
BM askerine verdik. Kız ağladı BM sebep olan sorunlardan bir diğeri de kıta sahanlığı meselesidir.
askerine gitmek istemedi. Askerin
kucağında bana ellerini açtı.” Kıta sahanlığı meselesi, 1973’te Türkiye’nin Ege Denizi açıklarında petrol
http://www.yenisafak.com/yenisafakpa- aramak üzere Türkiye Petrolleri Anonim Şirketine arama ruhsatı vermesiyle
zar/kibris-gazilerinin-film-gibi-hikayele- başladı. Yunanistan, söz konusu bölgenin Yunan karasularına ait olduğunu ve
ri-332634/29-11-2017
Türkiye’nin bu konuda ruhsat vermeye yetkisi olmadığını iddia etti. Türki-
ye ise coğrafi olarak Anadolu’nun doğal uzantısının Ege Denizi’nin altından
Kore Savaşı’ndaki Koreli küçük ruhsat verilen bölgelere kadar uzandığını, buraların kendi kıta sahanlığı içeri-
kız Ayla olayını ve Kıbrıs Barış sinde yer aldığını savundu.
Harekatı’nda Zeynep hemşirenin
başından geçen küçük Rum kız
olayını karşılaştırarak Türklerin sa- Türkiye ve Yunanistan’ın konuya yaklaşımları farklı olduğundan sorun çözü-
vaşta bile yaşattığı insani değerleri lemedi. Türkiye, meselenin çözümünde müzakereleri öne çıkarırken Yunanis-
yorumlayınız. tan konuyu uluslararası platformlara taşıyarak çözmek istedi.

Cengiz Topel Kıbrıs’ta şehit düştü. Cevdet Sunay cumhurbaşkanı seçildi.

1964 1966
208