Page 6 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 7.Ünite

TOPLUMSAL DEVRİM ÇAĞINDA DÜNYA VE TÜRKİYE

İsrail, Mısır’ın Ürdün ve Suriye ile yaptığı askerî ittifakın kendisini tehdit
ettiğini bahane ederek Mısır’a saldırdı. İngiliz ve Fransız birlikleri de Sü-
veyş Kanalı’nı işgal etti. Mısır bu saldırılar karşısında tutunamadı. SSCB’nin
Mısır’dan yana tavır sergilemesi üzerine ABD, Arap dünyasında Sovyet et-
kisinin artacağından çekinerek bu harekâtı desteklemedi. Birleşmiş Milletler
tarafından alınan kararla İsrail, İngiltere ve Fransa’nın işgal ettiği Mısır top-
raklarından çekilmesi istendi. Dönemin iki süper gücünün de bu karara destek
vermesi üzerine İngiltere, Fransa ve İsrail işgal ettikleri Mısır topraklarından
çekildiler. Bu savaş sonucunda Orta Doğu’da siyasi dengeler değişti. İngil-
tere ve Fransa Orta Doğu üzerindeki nüfuzlarını kaybettiler. Bölgede ABD
ve SSCB’nin etkisi arttı. Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır’ın Süveyş
Kanalı’nı millîleştirme girişimi savaştan yenilgiyle ayrılmış olmasına rağmen
Görsel 7.3: Kudüs şehrinden bir görünüm tüm Arap dünyasındaki siyasi etkisini artırdı.

Altı Gün Savaşı

Mısır Devlet Başkanı Abdünnâsır, 1948 ve 1956 Arap-İsrail Savaşlarındaki
yenilgileri telafi etmek için yeni bir savaşa hazırlandı. Mısır, Suriye, Ürdün
ve Irak arasında İsrail’e karşı askerî bir ittifak oluşturuldu. Bu doğrultuda
Arap devletleri ile İsrail arasındaki gerginlik tırmanmaya başladı. 1967’de
Filistinli direnişçi grupların Suriye üzerinden İsrail topraklarına saldırması
yeni bir savaşı ateşledi. Fakat SSCB tarafından silahlandırılan Arap devlet-
leri çok kısa bir sürede İsrail karşısında ağır bozguna uğradılar. Tarihe “Altı
Gün Savaşı” diye geçen 1967 Arap-İsrail Savaşı sonunda İsrail, Mısır’ın Sina
Yarımadası’nı, Suriye’nin Golan Tepeleri’ni, Ürdün’ün Batı Şeria bölgesini
ve Doğu Kudüs’ü işgal ederek sınırlarını dört kat genişletti (Harita 7.1). Bu
savaş sonucu Yahudiler yaklaşık iki bin yıl sonra ilk defa Kudüs’ün tamamına
egemen hâle geldiler (Görsel 7.3).

FİLİSTİN FİLİSTİN
Kudüs Kudüs Kudüs Kudüs

FİLİSTİN İSRAİL İSRAİL İSRAİL

Güncel
Durum
Paylaşım 30 Km
1947 planı 1949-1967
1947

Filistin
İsrail
Kudüs BM idaresinde
Harita 7.1: 1947’den günümüze Filistin toprakları
Düşün ve Tartış
1947 BM’nin paylaşım planı ile 1967 Altı Gün Savaşı sonrası
Arap-İsrail Savaşı haritalarını karşılaştırınız. Farklılıkları tespit ediniz.

Kıbrıs’ta EOKA terörüne karşı Türk Mukavemet
Teşkilatı kuruldu. Almanya’ya Türk işçiler gitmeye başladı.
1957 1958

200