Page 23 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 6.Ünite

Roman

3. Murtaza’nın “Demedim hiçbir zaman, vazife bir sırasında evladım, ciğerparem.” sözüyle hangi değeri
bütün değerlerden üstün tuttuğunu açıklayınız.

4. Sanat anlayışını “Ben tanıdığım insanları yazdım.” sözüyle ifade eden Orhan Kemal, Adana’da bir
banka şubesinde gözlemlediği bekçiden esinlenerek Murtaza adlı romanını yazmıştır.

Bu bilgiden hareketle Murtaza romanını yazar-eser ilişkisi bakımından değerlendiriniz.

5. Metnin temasını belirleyiniz.
6. Metinle ilgili eleştiri ve beğeninizi nedenleriyle ifade ediniz.
7. Metinde toplumcu gerçekçilik akımının özelliklerini tespit ediniz.

1. Etkinlik

a. Murtaza adlı metindeki kişileri belirleyiniz.
b. Metnin başkişisi Murtaza’nın kişilik özelliklerini tespit ederek söz konusu kahramanın tip mi yoksa
karakter mi olduğunu tartışınız.

2. Etkinlik

a. Murtaza adlı metinde kullanılan anlatım tekniklerini gösteren bir tablo hazırlayınız.
b. Bu anlatım tekniklerinin metne katkısını tartışınız.

Yazarın Biyografisi

Orhan Kemal (1914-1970): Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü olan
yazar, Adana’nın Ceyhan ilçesinde doğdu. İlkokulu Ceyhan’da
bitiren yazar, Ceyhan’da başladığı ortaokulun son sınıfında ailesiyle
birlikte Suriye’ye gitti. 1932’de Türkiye’ye dönerek Adana’daki çırçır
fabrikalarında çalıştı.
Sanat hayatına şiirle başlayan Orhan Kemal, asıl edebî kişiliği-
ni hikâye ve roman türünde yazdığı eserlerle ortaya koydu. Türk
edebiyatında toplumcu gerçekçiliğin başlıca temsilcilerinden oldu.
İlk ürünlerinin çerçevesini kendi yaşamından kesitlerle oluşturdu.
Daha sonraları eserlerinde daha çok, kendisinin de yaşadığı ve
yakından tanıdığı Çukurova’yı anlattı. Çukurova’daki pamuk tar-
lalarında ve fabrikalarda çalışan işçilerin, ırgatların yaşamındaki
zorlukları, geçim sıkıntılarını, köyden kente göçün neden olduğu
uyum sorunlarını, çatışmaları gerçekçi bir bakış açısıyla yansıttı.
Sonraki dönemde ise İstanbul’un kenar mahallelerinde yaşayan
yoksul insanların, işçilerin dünyasını konu edindi. Yalın bir dille Orhan Kemal
(1914-1970)
yazdığı eserlerinde kişileri kendi ağız özellikleriyle konuşturdu.
Baba Evi, Avare Yıllar, Murtaza, Cemile, Bereketli Topraklar Üzerinde,
Hanımın Çiftliği, Eskici ve Oğulları, Gurbet Kuşları, Kanlı Topraklar,
Evlerden Biri (roman); Ekmek Kavgası, Çamaşırcının Kızı, Kardeş Payı,
Babil Kulesi, Mahalle Kavgası, Önce Ekmek (hikâye); İspinozlar, 72.
Koğuş (tiyatro) yazarın başlıca eserleridir.

177