Page 2 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 8.Ünite

8. Ünite

OKUMA ÇALIŞMALARI

Hazırlık

Bir sanatçı veya sanat eseri ile ilgili değerlendirme yapabilmek için hangi bilgilere sahip olmak
gerekir? Bu konudaki düşüncelerinizi paylaşınız.

GUSTAVE FLAUBERT
NAZARİYAT-I EDEBİYE VE FELSEFİYESİ
(...) Flaubert edebiyatın “gayr-i şahsî” olması taraftarıdır; yani müellif eserin-
1. Metin de kendisini asla göstermemeğe, orada hissiyatını, efkârını kanaatini asla ifşa
etmemeğe, eşhas-ı vakayii vasıta ederek kendi hâlât-ı ruhiyesini söylemekten
ictinab eylemeğe mecburdur. Bu fikri Flaubert, hayatının son senelerinde Ge-
orge Sand ile olan muhaberatında eşkâl-i muhtelife tahtında hemen yüz defa
tekrar etmiştir. Madam Bovary için: “Bu kitabın mevzuu, eşhas-ı vakayii... hepsi
benden hariçtir. Âsâr-ı sanat kendimiz için değil başkaları içindir; sanatı, sanat-
kâr ile karıştırmamalıdır. Sanatkâr ahlâfa kendisinin yaşadığını hiss ettirmeyecek surette idare-i lisan
etmelidir” diyor. Onun fikrince hakiki sanatkâr kâğıt üzerine kendi kalbini koymaktan gayr-i kabil-i
mukavemet bir ictinab-ı hiss etmelidir.

(...)
Eserlerini yazmak için icra ettiği tetkikat ve tetebbuat muhayyer-ı ukuldür. Sıhhatini bizzat tahkik
ettiği vesaik üzerine hareket eder. Muhtac olduğu malumat-ı fenniye, siyasiye ve sâireyi elde etmek
için haftalarca kütüphaneleri dolaşır. Meselâ ziraate dair bir şeyden bahs edeceği zaman bu fenne
müteallik en aşağı otuz kırk cilt eser okumaktan çekinmez; gidip çiftlikleri, tarlaları gezer. Bir mev-
kii tasvir için oraya kadar ihtiyar-ı sefer eder, bir müddet orada yaşar. Bütün tefasîl ve teferruât için
kendisinde daimî bir endîşe-i hakikat hükümfermadır. Zamanın gazetelerini, kitaplarını muayene
eder. Böyle her sahifede en âdî bir nokta üzerine günlerce tetebbuatta bulunur. “Terbiye-yi Hissiye”
romanı için Fransa tarih-i siyasi ve ahlakîsini yirmi sene tetkik etmiş, “Salambo”yu yazarken Afrika’ya
kadar gittikten maada yılan hastalıkları üzerine birçok malûmat istihsal eylemiş, “Madam Bovary” için
öğleden sonra bütün vaktini mülevven camlar arkasından sahrayı temâşâ etmekle geçirmiştir. Bou-
vard ve Pécuchet romanını tam bin beş yüz cilt kitap okuduktan sonra yazmıştır; bunun için tertip
ettiği not dosyası sekiz parmak kalınlığında idi!..

Gustave Flaubert

234