Page 22 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | 2.Ünite

2 ÜNİTE

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Okuduğunuz metinde geçen “N’olacak kırk yılda bir ziyafet.”, “Köprüden de eğlene güle döneriz.”,
“Öyle dürüst, öyle kesin bir adamdı ki; ölümün sinsiliği ona hiç gölge düşürmemişti.” cümlelerin-
de altı çizili kelime gruplarının anlamlarını kullanıldıkları cümlenin bağlamından hareketle tah-
min ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.

2. Okuduğunuz metinde geçen “Çıkıp ev sahibine haber vermeliyiz. Artık akşamları yoğurt alırken
sokak kapısını hızlı çarpmasın.” ifadesi anne karakterinin hangi psikolojik özellikleri ile ilgili bilgi
vermektedir?
3. Okuduğunuz metinde yazarın, anneye hastanedeki işe girişini anlattırırken yapacaklarını birinci
çoğul şahıs kişisiyle söyletmesinin nedeni sizce ne olabilir?
4. Okuduğunuz metinde “mavi muşamba” kelime grubu ve “baba” figürü neyi temsil etmektedir?

5. Metindeki kahramanlar kimlerdir? Bu kahramanların belirleyici özellikleri nelerdir?
6. Metnin temel çatışmasını tespit ediniz. Tespitlerinizden hareketle metnin tema ve konusunu
söyleyiniz.
7. Metinde olayların gerçekleşme sırasını aşağıdaki şemalara yazınız. Olayların sıralanışında akışın
kırıldığı yerleri metinde gösteriniz.

8. Metnin anlatımında kahramanların yaşam koşulları ile bulundukları mekân ve yaşadıkları zaman
arasında bir uyum var mıdır? Açıklayınız.
9. “Önlükler gıcır gıcır ütülü. Kızlarda tafta kurdele.” ya da “Muhtarlıkta fakirlik ilmühaberi çıkarır-
ken…” gibi ifadeler dönemin sosyal gerçekliği ile ilgili hangi bilgileri vermektedir?
10. “Biz nereye tayin çıkarsa oraya gideriz, di mi?
—Bu okulu kazanacakların hepsi de benim gibi yoksul çocukları mı, anne? Onu da öğrendin mi?
—Öyle ya, yoksul çocukları ki, parasız yatılı için imtihan oluyorlar.
—Öyleyse ben burayı kazanırım. Üzülme. Sınavı pekiyiyle bitiririm. Artık burada, arkadaşlarım
olur.”
cümlelerinde “gösterme tekniği” vardır. Gösterme tekniği, olan biten her şeyin bütün ayrıntılarıy-
la olduğu gibi dışardan en az müdahaleyle sergilenmesidir. Bu teknikte kişilerin konuşma ve ey-
lemleri doğrudan sergilenir.
Okuduğunuz metinden bu anlatım tekniğine örnek olabilecek cümleler bulunuz.
11. Okuduğunuz metinde yararlanılan anlatım biçimleri ve tekniklerini aşağıdaki şemalara yazınız.

Anlatım Biçimleri Anlatım Teknikleri

56