Page 6 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | 7.Ünite

7 ÜNİTE

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. “Millî kültürümüzü çağdaş medeniyet seviyesinin üstüne çıkaracağız.” cümlesinde altı çizili keli-
me grubu ile anlatılmak istenen nedir?
2. “Asla şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük medeni niteliği ve büyük medeni kabiliyeti,
bundan sonraki gelişmesi ile geleceğin yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneş gibi doğacaktır.”
Okuduğunuz metinden alınan yukarıdaki cümleyi metnin bağlamından hareketle açıklayınız.
3. Okuduğunuz metinde, Türk milletinin gerektiğinde kenetlenip zorlukların üstesinden geldiği be-
lirtilmiştir. Türk milletinin bundan başka hangi özellikleri vurgulanmaktadır?
4. Okuduğunuz metnin üslubu ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.

5. Metinde söylev türünün hangi özellikleri görülmektedir?
6. Okuduğunuz metin için kullanılan görselin, metnin içeriği ile arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
7. Metindeki anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyerek aşağıdaki şemalara
yazınız.
Anlatım Biçimleri Düşünceyi Geliştirme Yolları

8. Okuduğunuz metindeki yardımcı düşüncelerden hareketle ana düşünceyi belirtiniz.
9. Okuduğunuz metinde yazarla anlatıcının aynı kişi olması, metnin türünü nasıl etkilemiştir?

YAZARIN BİYOGRAFİSİ

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK (1881-1938): Devlet adamı ve askerdir. Se-
lanik’te doğdu. Şemsi Efendi Mektebi, Manastır Askerî İdâdisi, Harp Aka-
demisi mezunudur. 1905-1907 yılları arasında Şam’da 5. Ordu emrinde ve
1909’da Hareket Ordusu’nda Kurmay Başkanı olarak görev yaptı. 1911’de
İstanbul’da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde ve aynı yıl Trablusgarp Sa-
vaşı’nda Tobruk ve Derne bölgesinde görev aldı. 1912’de Balkan Savaşı’n-
da Gelibolu ve Bolayır’daki birliklerle savaşa katıldı. 1913 yılında Sofya
Ateşemiliterliğine atandı. Bu görevde iken 1914 yılında yarbaylığa yük-
seldi. Çanakkale Savaşı’ndaki başarısı üzerine albaylığa, 1916’da tümge-
neralliğe yükseldi. 1918’de Halep’e 7. Ordu Komutanı olarak döndü. Aynı
yıl Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Mondros Mütâreke-
si’nden sonra İtilâf Devletleri’nin Osmanlı topraklarını işgale başlamaları üzerine 9. Ordu Müfetti-
şi olarak 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktı. Ardından Erzurum ve Sivas kongrelerini topladı. 23 Nisan
1920’de arkadaşlarıyla TBMM’yi açtı. Böylece Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması yolunda önemli
bir adım atıldı. I ve II. İnönü savaşları ile Sakarya Savaşı kazanıldı. Büyük Taarruz başlatılarak Baş-
komutanlık Meydan Muharebesi kazanıldı. Sakarya Zaferi’nden sonra 19 Eylül 1921’de TBMM, ken-
disine mareşal rütbesi ve gazi unvanını verdi. 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’i ilan etmesinin ardından
birçok inkılap yaptı. Kitleleri ikna edebilen hitabet yeteneği ile başarılarının güçlü bir anlatıcısı olan
Atatürk, iyi bir hatipti. Nutuk ’taki ifadelerinin güçlülüğü, onun ne kadar başarılı bir hatip olduğunu
gösterir. Başarılı bir hatip, asker, devlet adamı olan Mustafa Kemal; 10 Kasım 1938 günü İstanbul’da
Dolmabahçe Sarayı’nda hayata gözlerini yumdu.

264