Page 7 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | 7.Ünite

SÖYLEV

DİL BİLGİSİ

1. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki parçada vurgulanmak istenen düşünceyi söyleyiniz.
Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli, Türk kahramanlığı ve yük-
sek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. Bundaki muvaffakiyeti, Türk milletinin ve onun
değerli ordusunun bir ve beraber olarak azimkârane yürümesine borçluyuz. Fakat yaptıklarımızı
asla kâfi göremeyiz! Çünkü, daha çok ve daha büyük işler yapmak mecburiyetinde ve azmindeyiz.
2. Okuduğunuz metinde geçen “Kutlu olsun!”, “Yurttaşlarım!”, “Ne mutlu Türk’üm diyene!” ifadele-
rinde ünlem işaretinin kullanım amacını açıklayınız.
3. Metindeki “Türk milletine çok yaraşan bu ülkü, onu bütün beşeriyette hakiki huzurun temini yo-
lunda, kendine düşen medeni vazifeyi yapmakta, başarılı kılacaktır.” cümlesinde virgülün kulla-
nım amaçlarını açıklayınız.
4. Okuduğunuz metinde “dönemsel imla”ya örnek olabilecek kullanımları belirleyiniz.

SIRA SİZDE

Aşağıda Halide Edip Adıvar’ın Sultan Ahmet Mitingi Söylevi ’nden bir bölüm ile Mustafa Kemal
Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi verilmiştir. Bu iki metni tema açısından karşılaştırınız. Karşılaştır-
ma sonuçlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.

GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve mü-
dafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kıymetli hazinendir. İs-
tikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır.
Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bu-
lunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir ma-
hiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali
görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt
edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil iş-
gal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilin-
de iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sa-
hipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret
içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve cumhuriye-
tini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal ATATÜRK, Nutuk
“Kardeşler, vatandaşlar,
Yedi yüzyılın şerefi, göğe yükselen bu minarelerin tepesinden Osmanlı tarihinin yeni faciasını
seyrediyor, bu meydanlardan çok zaman alay halinde geçmiş olan büyük atalarımızın ruhuna hitap
ediyor, başımı bu görünmeyen ve yenilmez ruhlara kaldırarak diyorum ki: ‘Ben İslamiyet’in bed-
baht bir kızıyım. Ve bugünün talihsiz fakat aynı derecede kahraman devrinin anasıyım. Atalarımı-
zın ruhları önünde eğiliyor, onlara bugünün yeni Türkiye adına hitap ediyorum ki: Silahsız olan bu-
günkü milletin kalbi de onlarınki gibi yenilmez kudrettedir. Allah’a ve haklarımıza iman ediyoruz.”

Halide Edip ADIVAR, Sultan Ahmet Mitingi Söylevi

265