Page 18 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 6.Ünite

6. Ünite

Osmanlı Devleti’nin yöneticileri, bilim insanları ile
şair, müzisyen ve mimar gibi sanatçıları korumuş, on-
ları her zaman desteklemiştir. Sanatçıları korumakla
yetinmeyen yöneticiler, Çandarlı Halil Paşa tarafından
yaptırılan İznik Yeşil Cami, II. Murat tarafından yap-
tırılan Edirne Üç Şerefeli Cami (Görsel 6.44) Fatih
Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Fatih Camisi ve
Külliyesi, Kanuni Sultan Süleyman’ın Mimar Sinan’a
yaptırdığı Süleymaniye Camisi gibi birçok mimari
eserin yapımına da katkı sağlamışlardır.
Saray ve yönetici sınıfa sanatsal üretim sağ-
layan ve saraya bağlı kurumlarda çalışan mimar-
lar, nakkaşlar, halıcılar vb. sanatkârlar, Ehl-i Hiref
örgütüne bağlı iş bilen kimselerdi. Sanat etkinliklerini
örgütleyecek kurumların ve bu kurumlarda hizmet
edecek sanatçıların olması, Klasik Dönem’de Osmanlı
sanatının kurumsallaşmasını ve bütüncül bir üslubun
ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethetmesinin
ardından, bu yeni coğrafyada karşılaşılan sanatçılar
ve sanat eserleri Osmanlı’yı etkilemiştir. Fatih Sultan
Mehmet, sanatçıları ve bilginleri sarayında toplamak
için girişimlerde bulunmuş, fethettiği bölgelerden sa-
natçıları İstanbul’a getirdiği gibi İtalya’dan ünlü res- Görsel 6.44: Üç Şerefeli Cami (Edirne)
samları da İstanbul’a davet etmiştir. Değişik bölge ve
geleneklerden gelen sanatçılar, İstanbul’da devletin yeni ve kendine özgü üslubunun oluşmasına
katkı sağlamışlardır. II. Bayezid ve Yavuz Sultan Selim dönemlerinde İstanbul’a gelen sanatçı ve
zanaatkârlar, Osmanlı sanatının biçimsel olarak zenginleşmesine katkı sağlamışlardır.

SORU

Yöneticilerin sanata önem vermesinin ve sanatçıları korumasının önemi hakkında neler
söyleyebilirsiniz?

Görkemli bir mimari eser olan Ayasof-
ya (Görsel 6.45), Türk mimarlarını etkile-
miş, bütün Osmanlı mimarları Ayasofya’yı
dikkate alarak bu eseri geçmek ve ondan
daha güzelini yapmak için çaba sarf etmiş-
lerdir. Mimar Sinan Süleymaniye Camisi’ni
yaptıktan sonra hem plan hem de hacim-
sel bütünlük açısından Ayasofya’yı geçtiğini
ifade etmiştir.
Süleymaniye Camisi, kemer bağlantı-
ları ve daha birçok özelliği açısından Aya-
sofya’nın izlerini taşısa da bu camide Mimar
Sinan kendi üslubunu ortaya koymuştur.
Mimar Sinan, küçük bölümler hâlindeki
uygulamaları bütün yapıya dağıtıp, bunu
modüler bir sistem hâline getirmiştir.
Görsel 6.45: Ayasofya (İstanbul)
Her devletin kendi toprakları üzerinde

218