Page 2 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 7.Ünite

7. Ünite

A) İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SPOR

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
1. Spor faaliyetleri insanlar arasında dayanışma duygusunu geliştirir mi? Düşüncelerinizi
arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. Görselleri dikkate alarak geçmişteki spor faaliyetleri ile günümüzdeki spor faliyetlerinin
benzerlikleri hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Görsel 7.1 Görsel 7.2
İlk Türklerde tepük oynayan çocuklar (Temsilî) Günümüzde futbol oynayan çocuklar

7.1. İlk Türk Devletlerinde Spor Faaliyetleri

İlk Türk devletleri iklim şartlarının çok zor olduğu bölgelerde kurulmuş; kuruldukları coğ-
rafyanın çetin iklim şartları, onların spor anlayışlarını da şekillendirmiştir. Doğa şartlarıyla mü-
cadele ederek yaşamak zorunda olmaları; Türklerin zinde kalmalarını sağlamakla kalmamış,
onların beden ve ruh sağlıklarını da olumlu yönde etkilemiştir.
İlk Türk devletleri gerek konargöçer yaşam tarzlarını sürdürdükleri dönemde gerekse yer-
leşik hayata geçtikten sonraki dönemde spora büyük önem vermiştir. Bu nedenle spor, Türk
halk kültürünün en önemli unsurları arasında yer almıştır. Sporun karekterinde olan yarışma
isteği, takım ruhu ve birlikte iş yapma becerisi insanlar arasındaki yardımlaşma duygusunu da
geliştirmiştir. Birlik ve beraberliğin sağlanmasında önemli rol oynayan spor, Türklerde yiğitlik ve
kardeşlik üzerine inşa edilmiştir.
Kutsal sayılan günlerde, kağanların tahta geçme törenlerinde ve kurultaylarda çeşitli eğ-
lenceler düzenlenmiş, bu eğlenceler sırasında çeşitli spor yarışmaları da yapılmıştır. Birçoğu atlı
spor gösterilerinden oluşan bu sportif etkinlikler, aynı zamanda savaşa hazırlık niteliği de taşı-
mıştır. Çünkü Türklerin savaşlarda kullandığı en önemli araçlardan birisi de atlardı.
Yaptıkları sporları kültürle birlikte geliştiren Türk-
ler, bir yandan bedenlerini sağlıklı hâle getirirken diğer
yandan da atlı sporlar ve okçuluk alanlarında kendilerini
geliştirmişlerdir.
Türklerde kadınlar da çeşitli spor etkinliklerine ka-
tılmış; ata binme, ok atma ve çevgan oynamada son de-
rece başarılı olmuştur.
At ve oku çok iyi kullanabilen Türkler, bu yetenek-
leri sayesinde savaşlarda büyük başarılar kazanmıştır.
En eski tarihten günümüze kadar geçen süreçte he-
men hemen bütün spor dallarıyla uğraşan Türkler; ilk
Türk devletleri döneminde çevgan (Görsel 7.3), okçuluk,
mızrak, cirit, gökbörü, kızbörü, tepük ve mangala gibi
oyunları oynamış; güreş, binicilik, koşu ve avcılık gibi
sporları yapmıştır.
Görsel 7.3: Çevgan (polo) oyunu
SORU

Spor faaliyetlerinin toplum açısından ne gibi faydaları vardır?

236