Page 52 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

esaslarını belirlemek amacıyla 19 Aralık 2007 tarih ve 26735 sayılı Resmî Gazete’de “Binaların Yangından Korun-
ması Hakkında Yönetmelik” yayımlanmıştır. Bu yönetmeliğe göre yanmakta olan maddeye göre 4 tür yangın sınıfı
yapılmıştır.
1. A Sınıfı Yangınlar: Odun, kömür, kâğıt, ot, doküman ve plastik gibi yanıcı katı maddeler yangınını,
2. B Sınıfı Yangınlar: Benzin, benzol, makine yağları, laklar, yağlı boyalar, katran ve asfalt gibi yanıcı sıvı maddeler
yangınını,
3. C Sınıfı Yangınlar: Metan, propan, bütan, LPG, asetilen, hava gazı ve hidrojen gibi yanıcı gaz maddeler yangınını,
4. D Sınıfı Yangınlar: Lityum, sodyum, potasyum, alüminyum ve magnezyum gibi yanabilen hafif ve aktif metaller
ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangınını ifade etmektedir.

Yangın sınıfına göre aynı yönetmelikte bulundurul-
ması gereken taşınabilir yangın söndürme tüplerinin
(Görsel 2.8) tipi aşağıdaki şekilde verilmiştir.
• A sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, çok mak-
satlı kuru kimyevi tozlu veya sulu,
• B sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru
kimyevi tozlu, karbon dioksitli veya köpüklü,
• C sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru
kimyevi tozlu veya karbon dioksitli,
• D sınıfı yangın çıkması muhtemel yerlerde, kuru metal
tozlu söndürme tüpleri bulundurulur.
Görsel 2.8: Yangın söndürme tüpleri
Yangın söndürücü tüpler genel olarak S ve T serisi olmak üzere iki modeldir.
Sürekli basınçlı yangın söndürücü olarak ifade edilen S serisi yangın söndürücülerin kullanımında izlenmesi gere-
kenler aşağıda sıralanmıştır.
1. Tetiğin üstündeki pim çekilir.
2. Hortum yuvasından çıkartılarak tetiğe sonuna kadar basılır.
3. Hortumun ucundan çıkan söndürücü madde yangın bölgesine boşaltılır.

Dıştan basınçlı yangın söndürücü olarak bilinen T serisi söndürücülerin kullanımında izlenmesi gerekenler de şunlardır:
1. Hortum, yuvasından çıkartılır.
2. Cihazın gövdesine bağlı olan CO (veya azot) tüpünün valfi sola doğru çevrilerek açılır.
2
3. Hortumun ucundan çıkan söndürücü madde yangın bölgesine boşaltılır.

Yangın söndürme tüplerinin kullanımı ile ilgili bilgilendirme, görselleriyle birlikte EK Ç’de verilmiştir.

2.3. LABORATUVAR KAZALARI VE İLK YARDIM

Acil Durum Planı

Laboratuvar çalışmaları sırasında fiziksel, kimyasal, biyolojik kaynaklı acil müdahale edilmesi gereken birçok ka-
zalar ortaya çıkabilir. Herhangi bir kaza durumunda temel ilk yardım bilgilerine ihtiyaç duyulabilir. Kimyasal madde
veya biyolojik etken madde dökülmesi veya yangın gibi kaza durumlarında neler yapılması gerektiği de bilinmelidir.
Bu tür durumlarda doğru ve acil müdahale yapılabilmesi için acil durum planı hazırlanmalıdır. 18 Haziran 2013 tarih
ve 28681 sayılı Resmî Gazete’de İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır. Bu yönetmelikte
yangın, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayılım, zehirlenme, salgın hastalık, radyoaktif sızın-
tı, sabotaj ve doğal afet gibi ivedilikle müdahale gerektiren olaylar acil durum; meydana gelebilecek acil durumlarda
yapılacak iş ve işlemler ile uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldığı plan acil durum planı olarak tanımlanır.

51