Page 106 - DESEN 11

2. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA FİGÜR-MEKÂN

OKUMA PARÇASI

LEONARDO’NUN DEFTERLERİ

Perspektif ve Görsel Algılama
Dağlar sayıca az olarak görülürler, çünkü yalnızca birbirinden en uzun mesafeyle konumlanmış
olanları seçilebilecektir; böyle mesafelerde yoğunluğun artışı öyle bir parlaklık yaratır ve bu par-
laklık öylesine baskındır, tepelerin karanlığı bölünür ve zirvelere doğru yok olur. Birbirine bitişik
küçük tepelerde bu parlaklık aynı güçle tutunamaz ve bu yüzden bunlar, taban kısımları en az
olmak üzere daha az görülürler.

Görsel 2.39: Dağlık bir manzara, 1506, Leonardo da Vinci, Kraliyet Koleksiyonu, İngiltere
Bilgi sahibi olmadan pratik yapmaya alışık olanlar, dümensiz veya pusulasız gemiye binen ve ne-
reye gittiğini hiçbir zaman bilemeyen gemicilere benzerler. Pratik her zaman sağlam bilgi üzerine
oturtulmalıdır. Burada da perspektif bir rehber ve çıkış noktasıdır. Resim adına onsuz hiçbir şey iyi
yapılamaz.
Perspektif resim sanatının en sağlam rehberidir.

Perspektif öyle bir doğaya sahiptir ki yassı bir şeyin derinlik kazanmasını, derinliğe sahip bir şeyin
de yassı görünmesini sağlar.

Bir şeyin temsil edilmesine araç olan perspektif, çizildiği noktadan bir bakış açısıyla daha iyi anla-
şılır.
Perspektif bir nesneyi, düz ve saydam bir camın arkasından görmekten başka bir şey değildir;
ardındaki nesnelerin üzerinden işaretlenebildiği bir cam. Bu nesneler göze piramitler hâlinde yak-
laşırlar ve bu piramitlerde sözü edilen cam tarafından kesilirler.
Perspektif, nesnelerin görüntülerini, göze piramidal çizgilerle nasıl ilettiklerini deneyle ispatlayan
akılcı bir gösteridir. Piramidal çizgiler derken kastettiğim, nesnenin yüzeyinin en uç noktalarından

104