Page 87 - FOTOĞRAF (seçmeli 9,10,11 ve 12. sınıflar)

3.7. Fotoğrafta Kompozisyon Ögeleri

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Fotoğrafta kompozisyon ögelerinin neler olduğunu ve fotoğrafın görselliğine olan etkilerini araştırınız.

Görsel sanatların her alanında kompozisyonu oluşturan bazı ögeler vardır. Fotoğrafçılıkta en sık
kullanılan ögeler; çizgi, leke, doku, ritim, zıtlık (kontrast), perspektif, sadelik, renk ve dengedir. İstenilen
nitelikte görüntü elde edebilmek için bu ögelerden yararlanılır. Hangi ögenin nerede, nasıl ve ne kadar
kullanılacağı fotoğrafçının imgesine, bilgi ve deneyimine bağlıdır.

Çizgi

Noktaların yan yana gelmesiyle oluşan ve sonsuza kadar devam edebilen ögedir. Fotoğrafta baskın
öge olarak kullanılır. Daha çok kenarlarla ilgilidir ve fotoğrafın sınırlarını belirler. Çizgiler; kalın-ince,
durgun-hareketli, düz-eğri gibi özellikleriyle fotoğrafta kompozisyonun oluşumuna doğrudan katkıda bu-
lunur. Çizgilerin konumları ve yönleri fotoğrafa hareketlilik katar (Görsel 3.38, 3.39).

Görsel 3.38: Alaattin Koç, Fotoğrafta çizgi Görsel 3.39: Alan uzmanı tarafından
hazırlanan fotoğrafta çizgi örneği
Leke

Yüzey üzerinde çizgisel ögelerin haricindeki
sınırları belli olan biçimsel veya renksel ögeler le-
keyi oluşturur (Görsel 3.40). Fotoğraflarda iki bo-
yutlu düzlemsel alanda hacim, kabartı ve görünüş
etkilerinin meydana gelmesini ve bunların yansıtıl-
masını sağlayan temel ögedir. Lekenin farklı renk
tonu, siyah-beyaz ve açık-koyu değerleriyle fotoğra-
fa derinlik etkisi verilir. Fotoğraf, lekelerin bir araya
gelmesiyle oluşan bir yüzey olarak da düşünülebilir.
Leke, ışığın geliş açısına göre değer ve biçim değiş-
tirir. Lekenin etkili olması için ışık oldukça önemlidir.
Lekenin yüzeye dağılışı belli bir denge ve düzen gö-
zetilerek yapıldığında ortaya estetik açıdan değerli
görseller çıkar. Leke, diğer kompozisyon ögeleriyle
Görsel 3.40: Ali Fuat Altın, Fotoğrafta leke
en çok ilişkilendirilen temel ögelerden biridir.

85