Page 83 - FOTOĞRAF (seçmeli 9,10,11 ve 12. sınıflar)

Fotoğraf sanatında kompozisyon görsel ögelerin belirli bir düzen içerisinde bir araya gelmesiyle olu-
şur. Fotoğrafçı, düşüncelerini zihinsel süzgeçten geçirerek görüntüye aktarır. Oluşturacağı kompozisyo-
na ve seçeceği konuya uygun kararlar alır. Nitelikli kompozisyonlardan oluşan fotoğraflar elde etmek için
kompozisyonu oluşturan etkenleri verimli bir şekilde kullanmak gerekir. Fotoğrafçı, bilgisini ve malzeme
donanımını bir araya getirerek sonsuz sayıda görüntünün ortaya çıkmasını sağlar. Fotoğrafçılıkta kom-
pozisyonu oluşturan önemli etkenler; çerçeve seçimi (doğru kadraj oluşturma), ilgi merkezi (1/3 kuralı),
açık ve kapalı kompozisyon olarak ele alınmaktadır.

a. Çerçeve Seçimi

Fotoğrafçılıkta çerçeve olarak kullanılan terimin diğer adı kadrajdır. Çerçeve içerisinde görüntü dü-
zeni sağlanır. Sanatçı görüntü seçimi konusunda her zaman özgür olamayabilir. Görüntünün seçilmesi,
ayıklanması, yalın ve ilgi çekici hâle getirilmesi gerekir. Görüntüler bakaç (vizör) çerçevesi içerisinde
oluşturulur. Bu çerçeve, fotoğrafçının imgesine ve ele alınan konuya göre yatay veya dikey olabilir. Fo-
toğrafçı estetik bakış açısıyla doğru kadrajlar yakalayabilir (Görsel 3.29).

İNCELEME

Görsel 3.29: Geniş bir alanda konuya uygun kadraj oluşturma

Fotoğrafta kullanılan diğer bir çerçeve de kare çerçevedir. Günlük hayatın normal konuları ele alı-
nırken sıklıkla kullanılır. Simetrik kompozisyonların vazgeçilmezidir. Fotoğraf karesi ifadesinin fotoğraf
sanatında sıklıkla kullanılmasının nedenidir.
Fotoğrafta çerçeve seçilirken öncelikle kadrajın yatay mı dikey mi kullanılacağına karar verilir. Konu-
ya uygun olarak bakış açısı ayarlanıp görüntü gereksiz detaylardan arındırılır. Böylece görüntünün etkisi
güçlendirilir. Doğru zamanlama belirlenerek fotoğraf çekimi yapılır.
Çerçeve seçimi yapılırken kompozisyon ögeleri doğru seçilmelidir. Bu seçim fotoğrafı nitelikli hâle
getirir. Doğru kadraj oluşturmada en sık yapılan hata ufuk eğimi hatasıdır. Konu fotoğraflanırken kad-
rajdan çekilecek görüntüyü görür görmez deklanşöre basılmamalıdır. Fotoğraf çekerken ilk yapılması
gereken kadrajı yer düzlemine paralel olarak düzeltmektir. Bu yapılmadığı takdirde ufuk çizgisi ve diğer

81