Page 104 - GRAFİK TASARIM 11

oluşur. Eski Yunanlılar ve Romalılar, temel geometrik yapıları
kullanarak harfleri şekillendirmişlerdir (Görsel 3.11).

Her harfin kullanım amacı ve alanı farklıdır. Bu fark bazı harfle-
rin yapısının güçlü ve karakterli olmasından; bazılarının yapı-
sının da kıvrak ve hareketli olmasından kaynaklanır. Bu yapısal
farklılıklar harflere kimlik kazandırmıştır. Harfin kazandığı bu
kimlik, kendine verilen isimle anılır. Bazı harfler ait olduğu yazı
ailesiyle, bazı harfler tasarımcısının ismiyle, bazı harfler de bir
bölgenin ya da ülkenin ismiyle anılır.

Görsel 3.11. Eski Yunan ve Roma yazıları- Harfi Oluşturan Temel Ögeler
nın biçimlendiği geometrik yapı
Taban Çizgisi: Majiskül ve minüskül harflerin üzerine oturdu-
ğu varsayılan hayalî çizgidir.

Orta Çizgi: Minüskül harfleri üst uzantılarından ayıran hayalî
çizgidir.

Yukarı Uzantı: Minüskül harflerin gövde boyunun üstünde ka-
lan alanlarıdır.

Üst Uzanım: Harflerin taban çizgisinden itibaren devam eden
üst uzantılarının bittiği hayalî çizgidir.

Aşağı Uzantı: Küçük harflerin taban çizgisinden itibaren taban
çizgisinin altına uzanan parçasıdır.

Alt Uzanım: Alt uzantısı olan miniskül harflerin bittiği yerdir.

Alan: Alfabedeki harflerin oyulmuş, kapalı bölümüdür.

Tırnak: Asıl vurgunun sonunda oluşturulan kısa çizgidir.
Küçük Harf Boyu: Harf yapısının temel bölümüdür. Her minis-
kül harf, X boyutu yüksekliğinde olmalıdır.

Asıl Vurgu: Harfin vurgulayıcı kısmıdır.

Yatay Vurgu: A, H, T gibi harflerdeki yatay çizgi alanlarıdır.

Eğri Vurgu: Yuvarlak yapılı harflerin eğri kısımlarıdır.

Tipograf i
Yatay Vurgu İç Boşluk Eğri Vurgu Üst Uzanım
Üst Çizgi
Punto Ölçüsü X Yüksekliği Orta Çizgi

Taban Çizgisi
Tırnak
Alt Uzanım
Asıl Vurgu Aşağı Uzantı Yatay Vurgu

Görsel 3.12. Harfi oluşturan temel ögeler

102