Page 107 - GRAFİK TASARIM 11

3- Geçiş Dönemi Yazıları (Transitional): Geçiş dönemi yazıları
Fransa’da 14. Louis için özgün bir harf tasarımı yaratma ça-
basının sonucunda ortaya çıkmıştır. Old style yazı karakterleri
ile ilgili çalışma yapan John Baskerville’nin çalışmalarının so-
nunda ürettiği yazıya “Kralın Roman’ı” denildi ve yazı, zamanla
kraliyet dışındaki matbaa ve harf dökümcülerinin de dikkatini
çekince bu yazı karakterinin benzerleri kopyalandı, bu sayede
de kullanımı yaygınlaştı (Görsel 3.20). Geçiş dönemi yazıları-
nın karakteristik özelliği, eski yazılara göre daha geniş olması-
dır. Yazıların stres eksenleri dik forma yakındır, serifleri harfin
gövdesine bir destekle birleşir, uçları yuvarlatılmamıştır ve
yazı gövdesindeki ince­ kalın kontrastı fazladır (Görsel 3.21).

yüksekliği
‘‘x’’ Görsel 3.20. Geçiş dönemi yazıları

Uç şerifleri köşeli Stres ekseni
Görsel 3.21. Geçiş dönemi yazıları
4- Modern Yazılar: Geçiş dönemi yazı karakteri ile başlayan
değişim, 18. yüzyılda “modern” adı verilen tasarımlarla de-
vam etti. Bu tasarımlar geçmiş yüzyıllara ait olmasına rağmen
günümüzde karakterlere verilen isimlerde bir değişim olma-
mıştır ve hâlâ “modern yazı” denildiğinde akla günümüze ait
olanlar değil, 18. yüzyılda üretilen yazı karakterleri gelir (Gör-
sel 3.22). “Kralın Roman’ı” modern yazı karakterlerine öncü-
lük etmiştir. Geçiş dönemi karakterlerinde oldukça dik olarak
kullanılan stres ekseni, modern yazılarda tamamen diktir. Yazı
gövdelerinde kullanılan ince­kalın kontrastlar çok daha fazla-
dır, küçük puntolarda birleşim yerleri saç teli kadar ince algı-
lanır ve serifler tamamen dik açılarda harf gövdesine bağlanır.
Modern yazıların önemli özelliklerinden birisi de sadece metin
için kullanılmamasıdır (Görsel 3.23).
Görsel 3.22. Modern yazılar

yüksekliği
‘‘x’’

Uç şerifleri ince Stres ekseni

Görsel 3.23. Modern yazılar
5- Serifsiz Yazılar (SansSerif): Sansserif kelimesi Almanca “fır-
ça darbesi” anlamına gelen “serif” kelimesi ile Fransızca “ek-
sik” anlamına gelen “sans” kelimesinin birleşmesiyle oluştu-
rulmuştur. Kullandığımız tüm yazıları serifli ve serifsiz olmak
üzere ikiye ayırabiliriz. Her ikisinin de geçmişi antik çağlara ka-

105