Page 110 - GRAFİK TASARIM 11

3.1.3. Tipografik Düzenlemede Kullanılan Temel Kurallar

Tipografi tasarımında amaç, mesajı okuyucuya doğru şekilde
ulaştırmaktır. Tasarımcının, mesajı iletmek için farklı tipografik
varyasyonları kullanarak metni zenginleştirmesi mümkündür.
Tasarımcı, her ne kadar bu varyasyonları uygularken özgür
olsa da mesajın doğru anlaşılabilmesi için tasarımcının tipog-
rafik tasarımın ilke ve kurallarıyla uyumlu olması gerekir.

Tipografik Tasarımın Temel İlkesi: Okunabilirlik
Okunaklı bir tipografi, nesnel bilgiyi ileten iyi bir araçtır. Ti-
pografik tasarımda okunabilirlik, tasarımın estetik değeri ve
işlevselliğinden çok daha önemlidir (Görsel 3.30). Font tasarı-
mında, okunabilirlik amaç olarak belirlenmeli ve font tasarımı
bu doğrultuda yapılmalıdır. Tipografik bir mesajın iletiminde
Görsel 3.30. Tipografik afiş, Mustafa
Azaklı kullanılan fontun yalnızca okunaklı olması yeterli değildir. Yazı
karakterlerinin salt okunur olması, ürün üzerinde yer alan ya-
zının da okunabileceği anlamına gelmez (Görsel 3.31). Metnin
düzenlenişinde kullanılan harflerin punto ölçüleri; harf, kelime
ve satır arası boşlukları, çok kısa ve çok uzun satırlar, değişken
satır uzunlukları, harflerin et kalınlıkları ve kullanılan renkler
okunurluğu etkilemektedir. Tasarımcı, okunabilir bir fontu
yanlış kullanarak okunmaz hâle de getirebilir.

Okunabilirliği Etkileyen Unsurlar

1- Harflerin Belirleyici Özelliklerinin Korunması: Tipografi sa-
natında kullanılan harf biçimleri aynı zamanda plastik imge-
ler olduğundan tasarımdaki her harfin formunun temel yapısı
aynı kalmak zorundadır. Bazı tasarımlarda fikrî veya görsel bir
tarz yaratmak için harfin temel yapısı bozularak harfin okunur-
luğu ikinci plana atılabilir. Bu durumda harflerin görünümü,
metin kadar bazen de metinden daha önemli olur. Bu sebep-
le illüstratif özelliklere önem verilen tipografik tasarımlarda
okunurluk ikinci plana atılır. Tipografi, tasarımcıya tipografinin
kurallarını yorumlama, bazen de değiştirme özgürlüğü verse
dahi tasarımcı, her şeye rağmen harfin algılanmasını ve yazı-
nın okunmasını göz ardı edemez (Görsel 3.32).

Görsel 3.31. Tipografi tasarımı
Namık Kemal Sarıkavak

Görsel 3.32. Harflerin karakteristik yapılarında yapılan değişiklik

108