Page 112 - GRAFİK TASARIM 11

4- Harf Arası Espası: Harflerin yan yana dizilmesi sonucu harf
aralarında oluşan boşluklardır. Harfler arasındaki bütünlüğü
oluşturmadaki en önemli elemandır (Görsel 3.37). İki harf
arasındaki boşluk ölçülemeyeceği için espası belirleyecek en
önemli kural doğru görüntüyü sağlamaktır. Kelime oluşumun-
da harf aralarındaki boşlukların eşit tutulması, optik alan den-
gesini sağlayacağı için oldukça önemlidir (Görsel 3.38).

Harf boşlukları doğal olarak kelime boşluklarını da ortaya çı-
karır. Harf ve kelime boşluklarının kullanılan yazı tipine göre
ayarlanması gerekir. Çok sıkışık (az espas) ya da çok aralıklı
(çok espas) şekillerde yazabilmek için kullanılan karakterleri
çok kalın, çok geniş, çok dar veya çok ince forma getirmek ge-
rekir. En uygun ve en kalıcı olan espas ise ancak harf formla-
rına uygun standart boşluklarla sağlanır. Bu boşlukların ihmal
Görsel 3.37. Harf arası espası edilmesi, okunabilirliğin ortadan kalkmasına da sebep olur.

“i, j, l, r, t” gibi harflerin miniskül yazımında fazla iç boşluk ol-
madığından harfler, aralarındaki boşluk az olursa bitişik gibi
görünebilir. Yan yana çok yaklaşık dizimlerde “r, v, w, y” gibi
harfler, çok yakınlaştırılırsa birbirine değeceğinden harf ana-
tomisi de olumsuz etkilenecektir.

Görsel 3.38. Negatif harf espası/Normal harf espası/Açık harf espası
5- Kelime Arası Espası: Harflerin yan yana gelmesi kelimele-
ri oluşturur. Kelimeleri oluşturan harflerin arasında boşluklar
kalır ve bu boşluklar, okuyucuya kolaylık sağlar. Kelime arası
espas ayarlanırken kullanılan en iyi ölçü “göz”dür. Bu nedenle
gözün aldığı değerler önemlidir. Rahat bir okuma için kelime-
ler arasındaki boşluk, harf boşluğuna bağlı olarak orantılı ve
gerektiği kadar olmalıdır. Birbirine çok yakın kelimelerde göz,
birinden diğerine geçerken kelimeleri ayırt etmede zorluk çe-
ker. Kelime araları çok fazla olduğunda da oluşan beyaz boş-
luklar, kelimeler arasındaki bağı koparır (Görsel 3.39).

Görsel 3.39. Aynı yazı içinde farklı kelime espası uygulamaları

110