Page 268 - GRAFİK TASARIM 11

Görsel 5.64: 1830’lu yılların başında İstanbul’da Jacques Caillol (Jak Keyıyol)
“Nuh Tufanı”, Mehmet Hulusi, ve Henri Caillol’un (Henri Keyıyol) kurduğu litografi atölyesi taş
taş baskı
baskı resimlerin yaygınlaşmasına büyük bir hız kazandırmıştır.
İstanbul’da taş üzerine halk resimleri basan ve kahvehanelerle
Görsel 5.65: Anadolu’nun birçok yerine ucuz resim satan Hulusi Matbaası bu-
“Rumeli Hisarı”, taş taskı lunmaktaydı. Türkiye’de ilk olarak kullanılmaya başlanan renkli
baskı tekniği, taş basma (litografi) tekniğidir. On sekizinci yüzyılın
sonunda Almanya’da bulunan harita ve kitap basmakta kullanı-
lan bu teknikle bazı halk resimleri de yapılmıştır. Kahvehanelerin
duvarlarına asılan “Köroğlu, Ferhat ile Şirin, Dünya Güzeli” gibi
renkli resimler taş baskı tekniği ile yapılmıştır. Sembolik anlatım-
ları ile farklı şekillerde yorumlanabilen taşbaskı halk resimleri,
basıldıkları dönemde taklitten uzak duygu ve düşünceleri yansıt-
mayı amaçlayan orijinal sanat eserleridir.
Türk taş baskı sanatçılarının en başta geleni, Mehmet Hulusi’dir.
Sanatçı, İstanbul Kazancılar’daki matbaasında taş baskı resimler
yapmıştır. Eski İstanbul ve Anadolu kahvehanelerinin duvarlarına
asılan resimler, yazılar ve duvar resimleri dönemin resim sergisi
olarak kabul edilebilir. Bu resimlerde “Fatih Sultan Mehmet, Ya-
vuz Sultan Selim, Namık Kemal, Gazi Mustafa Kemal Atatürk,
İsmet İnönü, Mareşal Fevzi Çakmak, Süveyş Kanalı, Rumeli Hi-
sarı, Eyfel Kulesi, Plevne Savaşı, Çanakkale Savaşı, Kurtuluş
Savaşı, Karacaoğlan, Âşık Galip, Âşık Ömer, Deniz Kızı, Sey-
Görsel 5.66: yid Battal Gazi gibi kişi ve konular işlenmiştir (Görsel 5.64-5.65-
“Köroğlu Destanı”, taş taskı 5.66).
Dârü’t Tıbâatü’l Âmire, Cumhuriyet Dönemi’nden önce “Mil-
Görsel 5.67: lî Matbaa”, sonra “Devlet Matbaası” adını almış ve Millî Eğitim
“Yavuz Sultan Selim”, taş baskı Bakanlığı emrine verilmiştir. Ankara ve İstanbul'da resmî ve özel

266