Page 269 - GRAFİK TASARIM 11

matbaalar birbiri ardına açılmaya başlamıştır. 3 Kasım 1928’de
yeni harflerin kabulunden sonra linotype (linotip) dizgi ve baskı
makineleri yurt dışından getirilerek gazete ve kitap basımına ge-
çilmiştir.
Çağdaş Türk resim sanatının öncülerinden olan Hoca Ali Rıza’ya
(1858-1939) ait olan taş baskı teknikli desenler ile Türk grafik
sanatında yeni bir dönem açılmıştır (Görsel 5.68).

Hoca Ali Rıza’nın “Kırkambar” adını verdiği defteri, bir bölümü
sonradan Harbiye Matbaası’nda taş baskı tekniği ile çoğaltılan
ve öğrencilerin resim öğrenimine hazırlanmalarını sağlayan çok
sayıda eskiz ve krokilerle doludur (Görsel 5.69).
Hoca Ali Rıza’nın askerî okullarda başlamış olduğu desen, kroki
ve doğa resimleri ile sanat eğitiminde farklılıklar görülmeye baş-
lanmıştır.

Taş baskı atölyeleri, yerlerini 1920’den sonra ofset basımevleri-
ne bırakmıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında savaş kahramanlarının
resimleri, yaygın halk hikâyelerinden sahneler, Yavuz ve Hamidi-
ye zırhlılarının resimleri elle çizilmiş, çinko kalıplardan ofset tek-
niği ile renkli olarak basılmıştır.

Görsel 5.68:
Hoca Ali Rıza’nın portresi

Görsel 5.69:
Kara kalem çalışması,
Hoca Ali Rıza

267