Page 307 - GRAFİK TASARIM 11

kı eserlerinin ilk örneklerine 14. yy.da tahta baskı kullanılarak
yapılmış kitap resimleriyle rastlanmıştır.

16. yy. Rönesans döneminde 1440 yılında Almanya’da “Johann
Gutenberg”in ilk matbaayı kurmasıyla dünyada ilk kez sanat-
sal üretime başlanmış ve tipo baskı kullanılmıştır. Bu baskı tek-
niği daha sonra Avrupa, Çin ve Kore’ye yayılmıştır. Ressamla-
rın ayrıntıdaki ustalıklarını göstermedeki detaycı yaklaşımları;
yeni fikir, oluşum ve teknikleri ortaya çıkarmıştır. Tipo baskı
tekniğinin doğuşu ile daha ucuza kitap, dergi ve gazete imal
edilebilmiş, bunlar toplumda yaygınlaşmıştır (Görsel 5.3).

Ağacın yerine bakır ve başka metallerin kullanılmaya başlan-
ması “gravür sanatını” ortaya çıkarmıştır. Tahta baskı ve oyma
sanatı da Avrupa’ya hızla yayılmaya başlamıştır. İtalya’da Görsel 5.3. Kıyamet, gravür baskı,
“Mantegna ve Botticelli” tarzında, Benelüks ülkelerinde ve Albert Dürer, 130x182 cm, A.B.D, 1498
Fransa’da, başka tarzlarda oymalar yapılmaya başlanmıştır.
Avrupa ülkelerinde baskı resmin ortaya çıkışı ile sanatta önem-
li gelişmeler olmuş; bu durum, kuzeyde orta çağ sanatına son
veren etkenlerden biri hâline gelmiştir (Görsel 5.4).

Baskı resim; 14. ve 15. yy.da sanatçıların kitap resimleme,
üretme, yayma ve çoğaltma amaçlarını yerine getirir hâle gel-
miştir (Görsel 5.5).

Resim sanatçıları, 15. yy. ve sonrasında “sanat niteliği taşıyan”
baskı resimler yapmaya başladılar. İlk kez tahta kalıplarla yapıl-
maya başlayan bu sanat eserleri, daha sonra bakır kalıplardan
basılmaya başlandı. 1799’dan sonra ise eserler, taş kalıplarla
hazırlanmaya ve basılmaya başlandı. Teknikleri giderek deği-
şen ve farklı malzemeler kullanmaya başlayan sanatçılar; bakır
yerine çelik, çinko ve alüminyum gibi metaller kullanmayı da
denemişlerdir. Görsel 5.4. Bir adamın portresi,
gravür baskı, Erich Heckel, 1919

Görsel 5.5. Savaştan ebeveynler, gravür baskı, Käthe Kollwitz, 1921

305