Page 36 - MÜZE EĞİTİMİ 12

deniyle tahrip edilmeye devam edecektir. Bunu
önlemek amacıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin
kurumları tarafından cezai işlemler uygulanmakta
ve sivil toplum kuruluşlarının düzenlemiş olduğu
konferans, panel ve toplantılar ile halk bilinçlendi-
rilmeye çalışılmaktadır. Yapılan gözlemler ve haber
kaynaklarından (gazete, televizyon, İnternet vb.)
öğrenilen bilgiler, alınan bu önlemlerin işe yaradı-
ğını ancak kültür varlığı tahribatını tam anlamıyla
önleyemediğini ortaya koymaktadır.
Sit alanlarındaki sorunlardan bazıları; define ara-
mak amacıyla yapılan kaçak kazılar, yeni yapı-
lanmalar, altyapı çalışmaları, tarımsal çalışmalar, Görsel 1.63: Arkeoloji Müzesi, Şanlıurfa
doğal tahribatlar olarak sıralanabilir. Sit alanları
içerisinde kalan taşınmazlara ait kültürel tahribatın
en aza indirgenebilmesi için 2863 sayılı Kanun’da
bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler;
kamulaştırma, koruma amaçlı imar planı ve takas
olarak üç başlıkta belirtilmiştir.

1.3.6. Teşhirde ve Depolarda Muhafaza Edilen
Eserlerin Isı, Işık ve Nem Durumlarının
Düzenlenmesi
Müzenin en önemli işlevi korumaktır. Bu işlev, klasik
müzecilikte olduğu kadar modern müzecilik anlayı-
şında da birincil öneme sahiptir. Arşivlerde yer alan
birçok materyalin korunması, saklanması ve depo-
lanması başlı başına bilimsel bir konudur. Modern
binalarda koleksiyonun muhafazası için mimarlar,
en ideal binayı tasarlamakta serbesttir. Binanın ya-
pım aşamasında doğal veya yapay ışıklandırma,
iklim kontrolü gibi unsurlar hesap edilebilir (Görsel
1.63 ve 1.64).
Müzelerde uygun ısı, ışık ve nem ortamını sağlaya-
cak asgari bir klima sisteminin varlığı, eserin hayat-
ta kalması için önemli bir koşuldur. Ayrıca sergile-
nen ve depolanan eserlerin deprem ve sel gibi tabii
afetlerden korunması da oldukça önem arz etmek-
tedir. Eğer eser dengeli bir şekilde bu faktörlerden
korunmaz ise yok olma tehlikesi ile karşı karşıya
kalabilir.

Esere zarar vermesi muhtemel bir etken olan ru- Görsel 1.64: Zeugma Mozaik Müzesi, Gaziantep
tubet, nesneleri değişik şekillerde etkiler. Çok dü-
şük rutubet; kâğıt, parşömen veya deriden yapıl- mantar ve benzeri organizmaların üremesine se-
mış eserlerin kurumasına ve buruşmasına neden bep olduğu bilinmektedir. Uygulamada depoların
olurken yüksek nem oranları ise materyalin içine su ısı ve nem durumu, termohigraf denilen bir cihaz
çekmesine neden olmak suretiyle eserlerde çürü- vasıtasıyla günlük ve aylık ölçülerek tespit edilmek-
me ve bozulmaya sebep olmaktadır. Rutubet oran- tedir. Eserler, bu ölçümlere uygun olarak muhafaza
larındaki ani değişmeler ise nem alıcı materyallerin edilmektedir.
genişlemesine neden olmaktadır. Bilimsel araştır- Aydınlatma konusu en az diğer faktörler kadar
malar, müzeler için ideal nem oranlarının %40 ila önem arz etmektedir. Işık, bir sanat eserinin güzel-
%60 arasında tutulması gerektiğini, ideal oranın ise liğini yansıtma fonksiyonuna sahip olduğu gibi ese-
%55 olduğunu ortaya koymaktadır. rin iletmek istediği mesajın ziyaretçilerce doğru al-

Eserlerin korunmasında ısının ayarlanması önem- gılanmasına da hizmet etmektedir. Bunun yanında
li bir faktördür. 21 derecenin üzerindeki sıcaklığın, yoğun ışık, nesneye zarar da verebilmektedir. Ku-

34
34 Müze Eğitimi