Page 155 - GENEL SANAT TARİHİ 10

MODERNİZME YENİ BAKIŞ: 1945 VE SONRASI SANAT AKIMLAR

Arazi Sanatı

“Arazi sanatı”, “yeryüzü sanatı”, “çevre sanatı”, “toprak sanatı” gibi çeşitli isimlerle anılan, 1960’lı yılların
sonunda ABD’de ortaya çıkan ve 1970’lerde diğer Avrupa ülkelerine yayılmış olan avangart sanat
türüdür. Bu yaklaşımın temelinde sanatçıların geleneksel galeri mekânlarına yönelik tepkisi ve bu
dönemde gelişmeye başlayan çevreci hareket etkilidir. XX. yüzyılın ikinci yarısında olumsuzlukları
daha çok hissedilmeye başlanan endüstrileşmenin ve teknolojik hızın tehlikeli boyutlarını
düşünmeye çağıran arazi sanatı; doğayı görünür kılan, doğaya dair bilinç uyandırmayı amaçlayan,
teknoloji karşısında doğayı koruyan bir yaklaşımın ürünüdür (Görsel 5.35).

Görsel 5.35: Sarmalanmış Kıyı, Javacheff Christo, 1968, Avustralya

Çevreye yapılan yeni müdahaleler kişilerin doğayı ve çevreyi yepyeni bir biçimde algılamalarına,
farkına varılmayan nitelikleriyle doğayı görmelerine, olağan bir akış içinde doğa ve çevrenin dikkat
edilmeyen özelliklerine dikkat etmelerine yardımcı olmuştur. Buldozer ve dinamitle tünel ve
hendekler açılmasına, ırmak ve deniz kıyılarına müdahale edilmesine hatta uygarlıktan çok uzak
yerlerde birtakım çevre olayları yaratarak bunların belgelenmesine dönüşmüş olan bu sanat;
temelde çevre ve doğaya olan ilgisine karşın bazı durumlarda doğayı tahrip etmiş ve ağır eleştiriler
almıştır.
Arazi sanatının özellikleri:
• Çevreye ve özellikle doğaya yönelik bir sanat hareketidir.

• Akımın amacı doğaya karşı bilinç uyandırmaktır.
• Teknoloji karşısında doğayı korumak istemiştir.

• Toprak, taş ve benzeri doğal malzemeyle gerçekleştirilir.
• Doğada hendekler açma, toprağa gömme, ıssız arazilerde yapılar gerçekleştirme, galeri
mekânları içinde toprak, gübre, taş, moloz ya da insan ürünü çevresel gereç ve nesneleri
sergileme, yerleştirme, mekânları ışık ve eşya ile düzenleyerek çevresel boyut ve nitelikleri
vurgulama yoluyla uygulamalar yapılmıştır.

153