Page 152 - GENEL SANAT TARİHİ 10

GENEL SANAT TARİHİ

Klein’ın eserlerini tasarladığı ve uyguladığı mekânlarda izleyiciyi mavi renkle dolu boya kovaları, çıplak
kadın bedenleri ve yere serilmiş onlarca metre muşamba beklemiştir. İlk çalışmalarında öncelikle mavi
boyayı çıplak bir modele uygulamış, sonra yere serilmiş bir kâğıdın üzerinde modelin yuvarlanmasını
isteyerek ona rehberlik etmiş ve performansın bir parçası olmuştur. Sanatçı, kâğıt üzerinde vücut
tarafından bırakılan katmanlı yoğun boya izlerini şansın ve kendiliğindenliğin işleyişi anlamında
değerlendirmiştir.

“Anthropometrie” adlı çalışmasında Klein, modeline önce soyunmasını söylemiş ve daha sonra mavi
boyayı modelin göğüslerine ve karın bölgesine sürerek kendisinin gözetimi ve yönetimi altında duvara
sabitlenmiş bir kâğıda kendini bastırmasını istemiştir. Klein bu performanslarında mavi boyaya
bulanmış çıplak modelleri tuvaller üzerinde dans ettirip yuvarlarken kendi bestesi olan tek notalık
“Monoton Senfoni” eşliğinde resim yapmıştır (Görsel 5.33).

Görsel 5.33: Anthropometrie, Yves Klein, 1961

Jiro Yoshihara (Ciro Yosihara) (1905–1972) ressam, sanat eğitimcisi, sanatın destekçisi olarak savaş
sonrası Japon sanatı ve kültürünün önemli bir figürü olmuştur (Görsel 5.34). Japon sanatçı, Gutai
(cisim bulma/somutlaşma) grubunun öncüsüdür.
1954’te Jiro Yoshihara önderliğinde Japonya’nın
Osaka kentinde bir araya gelen bir grup genç
avangart sanatçının oluşturduğu Gutai grubu
hızla parlayıp sönmelerine karşın performans
sanatı alanında etkinlikleriyle tanınmıştır. Aksiyon
resmine ilgi duyan, aksiyon resmiyle performans
arası gösteriler düzenleyen grup; aynı adla
yenilikçi bir sanat dergisi yayımlamıştır. Grubu
finanse eden Yoshihara’nın 1972’deki ölümüne
dek çeşitli sergiler düzenleyen Gutai’nin en çok
bilinen performansları, performansa dayalı sıra dışı
yöntemlerle gerçekleştirdikleri soyut dışavurumcu
resimlerdir.

Görsel 5.34: Mavi Daireli Kırmızı, Jiro Yoshihara, 1971

150