Page 147 - GENEL SANAT TARİHİ 10

MODERNİZME YENİ BAKIŞ: 1945 VE SONRASI SANAT AKIMLAR

Kavramsal sanat ve minimalizm gibi birçok
akımla özdeşleştirilen ve bu alanlarda öncü
olmuş Amerikalı sanatçı Sol LeWitt (1928-2007)
1967’de “Kavramsal Sanat Üzerine Paragraflar”,
1969’da “Kavramsal Sanat Üzerine Tümceler”
adlı iki makale hazırlamıştır. LeWit, “kavram”
sözcüğünü “yeni bir sanat üretmek ve var olan
sanata karşı yeni bir tutum geliştirmek” anlamında
kullanmıştır. Aynı yıllarda yaptığı bir küpü, açılan
bir hendeğe gömerek bunu belgelemiştir. Birçok
etkinliğinde galerilerin iç duvarlarını kaplayan
çizimler yapmış, eser- mekân ilişkilerini yüzey ve
üç boyutlu yanılsama açısından sorgulamıştır.
Görsel 5.26: Sekiz Birim Küp, Sol LeWitt, 1976, Özel Koleksiyon
Kullandığı ortamlar genelde resim, desen ve
yapılardır. 1962`de resmi bırakıp soyut siyah ve
beyaz kabartmalar, kutu ve masa benzeri yapılar üzerine yoğunlaşmıştır (Görsel 5.26).

TARTIŞINIZ Aşağıda verilen metni okuyunuz ve soruyu cevaplayınız.

Resmin sınırlarını sorgulayan Robert Rauschenberg (Rabırt Roşenberg), 1950-1953 yılları arasında
cesur bir hareket ortaya koyarak yaptığı resimleri sildiği bir seri oluşturmuştur. Bir resmin
silineceğini bilerek ve özellikle sanatçısı tarafından silineceğini bilerek üretmek güçlü bir iddiadır.
Rauschenberg bununla da yetinmemiş, Willem de Kooning (Vilim di Koning) ile yolları kesiştiğinde
Kooning’den bir resmini silmek üzere izin istemiştir. Resmi silmek için büyük bir çaba sarf ettiğini
aktaran Rauschenberg’in çalışması kayıtlara: “Silinmiş Willem de Kooning Çizimi” olarak geçmiş;
Kooning’in resminin ardından geriye birkaç iz ve leke kalmıştır.

Sivgi Arı, Kavramsal Sanatta Sürece Yönelik Öncü Açılımlar, Akademik Sanat, s.21

Sanatçının kendisinin ya da başkasının ürettiği bir sanat eserini yine sanat olsun diye yok etmesi
ne derece doğru ve etiktir? Konu ile ilgili düşüncelerinizi sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.

Arte Povera

Arte povera ya da “yoksul sanat” akımı, 1960’ların ikinci yarısında yoğunlaşan kavramsal temelli özgürlükçü
sanat hareketlerinin İtalyan kanadıdır. Akım sanat piyasasının ticari çarklarına bir başkaldırı niteliği
taşımaktadır. 1967’den itibaren Cenova, Milano, Roma ve Torino
gibi İtalyan kentlerinde sergiler açan genç İtalyan sanatçılarının
malzeme ve süreçlere yönelik bu tümüyle açık ve deneysel tavrı,
arte poveranın başlı başına bir akım olarak nitelendirilmesinde
etkili olmuştur.
Amerikalı Robert Morrıs’in (Rabırt Moris) bir platform üstüne
yerleştirdiği boş bir masa, yatak ve sandalye; Alman Joseph
Beuys’un kapalı mekânlarda katran dökerek panolar inşa
ederek yaptığı uygulamalar; Mario Merz’in (Maryo Mırz) tellerden,
topraktan, ağlardan oluşturduğu ve üstlerine floresanla yazılar
ya da denklemler yazdığı Eskimo İglo’ları (Görsel 5.27); Richard
Long’un bulunmuş tahta parçalarıyla yerde düzenlediği spiral Görsel 5.27: İglo, Mario Merz, 1977
biçimler yoksul sanatın tanınmış uygulamalarıdır.

145