Page 36 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİ

Okuma Metni

ÇAYDA ÇIRA

Çayda çıra oyunu hakkında çeşitli efsaneler vardır. Bunlardan biri şöyledir:
Efsane, Fırat’ın azgın sularının aktığı bir yerde geçer. Nehrin iki yakasına yerleşen iki Oğuz boyundan
iki genç, birbirlerini delice severler. Kız, geceleri ışık yakarak oğlana yol gösterir. Böylece ışığı takip
eden genç, girdaba kapılmadan yüzerek karşı kıyıya çıkar. Bu gizli buluşmayı fark eden kızın babası
bir gece, kızının yaktığı ışığı söndürür. Suyun ortasında kalan genç, yolunu bulamaz; girdaba kapıla-
rak boğulur. Kız, oğlanın kıyıya çıkmadığını görünce kendisini sulara atar. Nehrin her iki yakasındaki
köylüler meşaleler yakarak suda kaybolan gençleri ararlar ama bir türlü bulamazlar. Bu hazin olayın
sonucunda çayda çıra oyununun doğmuş olduğunu söyleyen araştırmacılar, gürlerin bir arama moti
olduğundan bahsederler.
Başka bir efsaneye göre, Uluova’yı ortadan ayıran Harıngit Çayı’nın kıyısında kurulu bir köyde düğün
vardır. Bu köyün ileri gelenlerinden birinin oğlu evlenmektedir. Yenilir, içilir, günlerce eğlenilir. Artık
düğünün son gecesidir. Eğlence olanca coşkusu ve güzelliği ile devam etmektedir. Aniden Ay tutulur.
Bu olay pek hayra yorulmaz. Düğüne katılanlar bunu uğursuzluk olarak yorumlarlar. Davetliler tedirgin
olur. Düğünün neşesi kaçar, coşkusu donar. Damadın annesi Pembe Hatun bu duruma çok üzülür. Köy-
de ne kadar mum varsa toplatır, tabaklara dizer ve orada bulunanların ellerine tutuşturur. Kendisi de
başa geçerek mumların ışığında oynamaya başlar. Çalgıcılar hemen bu oyuna uygun bir müzik bulurlar.
Davetliler coşar, eğlence devam eder. Böylece çayda çıra oyunu ve melodisi ortaya çıkar (Görsel 2.13).

Kısaltılmıştır.
ZZZ HOD]LJNXOWXUWXUL]P JRY WU

Görsel 2.13: Devlet Halk Dansları Topluluğu Çayda Çıra Ekibi

35