Page 37 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TEMEL MÜZİK KÜLTÜRÜ

1. Harf Yazıları

Değişik kültür ve evrelerde birbirinden çok farklı biçimde kullanılmış olan harf yazı-
ların ortak özelliği, perdeleri (sesleri) harflerle ifade etmesidir.
Müzik tarihi boyunca birbirinden farklı, çok sayıda harf yazısı geliştirilip kullanılmış
olduğu bilinmekle birlikte kayıtlarda rastlanan harf yazılarının sayısı oldukça sınırlıdır.

Grek Harf Yazısı: Kayıtlarda rastlanan ilk harf yazısı, MÖ 200 yıllarından kalmadır.
Bu yazı, Alexandria‘da (Aleksandirea) ortaya çıktığı sanılan, biri vokal diğeri ise çalgısal ola-
rak nitelenen iki ayrı türden oluşturulmuş harf yazısıdır (Şekil 3.4).

Şekil 3.4 Grek Harf Yazısı

Boethius (Boetus) Yazısı: Bu nota yazısına ilk kez Romalı filozof Boethius’un bir
kitabında rastlanmıştır. Kendisi tarafından geliştirildiği konusunda herhangi bir imada bu-
lunulmamıştır. Boethius Yazısı’nda Latin alfabesinin A’dan P’ye kadar olan 15 harfi kullanı-
lıyordu (Şekil 3.5).
Boethius Yazısı’nda kullanılan harfler, sesleri kalından inceye doğru gösteriyordu.
A sesi bugünkü adı ile la3 sesini gösteriyor, buna göre si sesi B harfi ile do sesi C harfi ile
gösterilmiş oluyordu. İngiltere ve Almanya’da seslerin la, si, do gibi heceler yerine A, B, C
gibi harflerle adlandırılması geleneğinin kökleri Boethius Yazısı’na uzanmaktadır.

1. Boethius 6. yy. Anonim II, GS I ve Musica Enchiriadis 9. yy.
2. Hucbald, De harmonica institutione, 9. yy. sonu
3. Odo von St. Maur, GS I, 10. yüzyılın 2. yarısı; Guido von Arezzo, Micrologus ve Herman-
nus Contractus, Musica, GS II, her ikisi de II, yüzyılın I. yarısında.
4. Günümüzdeki karşılıkları (modern Alman perde harflerine göre)

Şekil 3.5 Boethius Yazısı

35
35