Page 38 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TEMEL MÜZİK KÜLTÜRÜ

2. Nota Yazıları

Odo Yazısı: 10. yüzyıl müzik kuramcılarından Clunyli (kulunili) Odo’nun (887-942)
adıyla anılan bu yazıda Boethius Yazısı’ndan kalma perde harfleri temel alınmış ancak Bo-
ethius Yazısı’nda kullanılan 15 harften son 8 tanesi atılarak la3’ten sol4’e kadar olan ilk 7
perde A’dan G’ye kadar olan ilk 7 harfle gösterilmiştir (Şekil 3.6).

Şekil 3.6 Odo Yazısı

Dasia (Dasya) Yazısı: Grek Harf Yazısı’ndan türemiş olduğu sanılan ve ünlü kuram
kitabı Musica Enchiriadis’ta (Muzika Ençiridıs) 9. yüzyılın sonunda görülen bu yazı, aynı ta-
rihlerde gelişmeye başlayan ilk çok sesli müzikleri yazmak için kullanılmıştır. Bu yazıda kul-
lanılan toplam 18 perde imi, aslında 4 ana imin yatay ve dikey çevrimlerinden elde edilmiş-
tir. Bu imler dörder dörder sıralandıklarında hepsi, 2 tam, 1 yarım, 1 tam aralıktan oluşan
tetrakordlar oluşturur (Şekil 3.7).

Şekil 3.7 Dasia Yazıları

3. Tabulaturlar

Bugün uluslararası müzik yazısı hâline gelmiş olan nota yazısı; Orta Çağ kilise ve
manastırındaki şarkıcıların ezginin iniş ve çıkışını göstermek ve böylece anımsanmasını ko-
laylaştırmak amacıyla ellerindeki yazmalara koydukları, neum denilen imlerden türemiştir.
Neumlarla ilgili en eski belge 817 - 834 tarihleri arasında yazılmıştır. Bu belge el
yazması olduğundan neumların daha önceki durumu hakkında kesin bir bilgi bulunmamak-
tadır. Bugün bilinen en eski yazmalar; tek tip bir neum biçimini değil, birbirinden çok farklı
biçim ve yöntemleri yansıtmaktadır. Bu nedenle neumların tarihi tam olarak çözümleneme-
miştir.

36
36