Page 43 - MÜZİK KÜLTÜRÜ |

3. ÜNİTE MESLEKİ MÜZİK KÜLTÜRÜMESLEKİ MÜZİK KÜLTÜRÜ
3. ÜNİTE

Herhangi bir eserin, başka bir eserden esinlenilerek oluşturulması kaçınılmaz olmakla beraber
başka bir eserin belli bölümlerinin aynen kullanılmasının sınırları vardır. Bu sınır aşılmadığı sürece
ortaya çıkan esere “esinlenme” denilirken bu sınırın aşılması durumunda ortaya çıkan kanuni ve etik
soruna “intihal” adı verilmektedir (Görsel 3.5.). İntihal, fikir ve sanat eserleri üreticileri için hoş ol-
mayan bir durumdur. Günümüzün dijital koşullarında bu gibi durumlarla sık sık karşılaşılmaktadır.
Örnek Olay: Umut, sevdiği bir sanatçının en beğendiği parçasını çalınca çok mutlu olu-
yordu. Uzun uğraşlar sonunda performansını kusursuzlaştırmıştı. Öyle ki şarkıyı söylerken artık
hangi notalara basması gerektiğini düşünmez olmuştu. Parmakları tam bir teslimiyetle basması
gereken notaya, basması gereken zamanda basıyordu. Umut gözlerini kapatıyor ve kendini şar-
kının o büyülü dünyasına kaptırıyordu. Derken bu şarkıyı çalıp söyleyerek kaydetmesi gerektiğini
düşündü. İnternetteki “tube” sitesinde ken-
disi için oluşturduğu kanalda paylaşmalıydı.
Ayrıca izlenme sayısı arttıkça o sitelerden
gelir de elde edilebiliyordu. Önce karşısına
bir kamera koyup söylemeyi denedi ama
biraz önce hizmetinde olan parmakları ka-
merayı görünce isyan bayrağını çekiverdi-
ler. Ne yaparsa yapsın bir türlü kameranın
karşısında rahat olamıyordu. Onlarca dene-
me sonucunda video fikrinden vazgeçti ve
sadece sesini kaydetmeye karar verdi. Bu
sefer sorunsuz bir şekilde kaydetmeyi ba-
şardı. Kaydı tekrar tekrar dinledi ve bu hâlini
Görsel 3.5: İnsan ve etik paylaşmaya karar verdi. Hemen internette

arama motorunu açarak şarkının ruh hâline uygun bir fotoğraf aramaya başladı. Çok hoşuna gi-
den bir kaos fotoğrafında karar kıldı. Fotoğrafı indirerek şarkısının üstüne kaydetti ve “tube” sitesi-
ne yükledi. Bir heyecanla başladığı bu işte Umut iki temel hata yapmıştı. Bunlardan ilki, başka bir
sanatçıya ait bir şarkıyı, sanatçısından izin almadan para kazanabileceği bir platforma yükleme-
siydi. İkincisi, bu dosyayı sahibinden izinsiz ve habersiz indirerek kullanmıştı. “Tube” sitesi bir süre
sonra bu videoyu kaldırması için Umut’a ihtar gönderdi. Gerekçe, şarkının bazı telif kurumların-
ca korunmasıydı. Umut bunu ilk kez yaşamıyordu. Daha önce de bazı fotoğraf paylaşımlı sosyal
medya sitelerine en sevdiği şarkıyla videolaştırılmış resimlerini koymuş ama video site tarafından
hemen kaldırılmıştı. Umut soyut bir sahiplik olan telif haklarına saygı göstermeyerek aslında kendi
üretiminin de izinsiz kullanılmasının önünü açtığını fark edecekti.

Görsel 3.6: İnsan ve meslek

42