Page 47 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TEMEL MÜZİK KÜLTÜRÜ

Türklerin yaşadığı bölgelerde M.Ö. 8. yüzyılda
dümbelek (Görsel 3.25) adı verilen vurmalı çalgılar, düdük
ve arpın atası sayılabilecek müzik aletleri kullanılmıştır.
Asya Hun Devleti Dönemi’nde, Hun arpına benzer çalgı-
ların kullanılmış olması mümkündür. Ok-yay kültürüne
sahip olan Türkler yayın şeklini temel alarak ilk arp biçim-
lerini ortaya çıkarmışlardır.

Görsel 3.25: Dümbelek
Gong ve ziller bu dönemde bulunmuştur (Görsel 3.26 ve 3.27). Yine bu dönemde
topraktan yapılmış bir heykelciğin elinde pipa benzeri bir sazın olduğu da görülmüştür. Hun-
lardan önceki dönemde heykelciliğin seviyesini gösteren bu eser Türk müzik kültürü için
önemli bir yere sahiptir.

Görsel 3.26: Gong Görsel 3.27: Zil

4. Arap Müziği

Hicaz, Yemen, Suriye, Irak, Mısır ve İspanya Arap dilinin yaygın kullanıldığı yerlerdir.
Buralarda gelişen sanat, Arap sanatı adıyla anılır. Mimarlıkta ve öteki sanat dallarında gö-
rülen Arap sanatının en büyük özelliği arabesk denilen motiflerle bezenmiş olmasıdır.
Arap müziği Horasan ve Suriye müziğinin bazı bölümlerinden faydalanmış, ritim ve
biçim bu dönemde gelişmiştir. Bin Abdullah, Siyahi, bin Musaccah, Müslim, bin Muhriz öne
çıkan müzik ustalarındandır. 9 ve16. yüzyıl arasındaki dönem, Arap müziğinin yayıldığı çağ-
lardır.
Araplar İslamiyet öncesinde müziği eğlence hayatında kullanmışlar ve özellikle Cahi-
liye Dönemi’nde önemli bir yere koymuşlardır. O dönemde eğlence hayatında kadınlar aktif
olarak müzik gruplarında yer almakta ve müzik topluluklarının çoğu kadınlardan oluşmak-
tadır.
İslamiyet’in kabulünden sonra Arapların, İslam’ı yaymak için çeşitli akınlar ve fe-
tihler sonucu Batı’ya kadar geldikleri görülür. Bu fetihler ve İslamiyet’i yayma çalışmaları
farklı kültürlerle temasa geçmelerine, sanatsal ve bilimsel yönden bu kültürlerden etkilen-
melerine ve bu kültürleri etkilemelerine neden olmuştur.
İslamiyet’in kabulünden sonra müzik, dinî işlevini sürdürmüştür. Buna bağlı olarak
dinî törenlerde Kur’an makamsal ezgi eşliğinde okunmuştur. Bu dönemde çalgı müziğinden
çok, sözlü müzik ön plana çıkmış ve önem kazanmıştır.

45
45