Page 49 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TEMEL MÜZİK KÜLTÜRÜ

a) Arap Müziğinde Vurmalı Çalgılar

Darbuka: Arapların kullandığı en önemli ritim sazlar-
dan biridir (Görsel 3.31). O dönemde darbukanın gövdesi kil-
den yapılmış, üst tarafı keçi derisiyle kaplanmış, alt tarafı ise
açık bırakılmıştır. Şekil olarak vazoya benzer, 30 cm ile 60 cm
arasında uzunluğa sahiptir. Kilden yapılmış darbukanın derisi,
bir ipliğin düzenli aralıklarla zarın kenarına geçirilmesiyle sıkı
bir şekilde bağlanır. Metal darbuka ise deri halka ve vidalarla
gövdeye bağlanır. Bu saz Libya’da debdaha, Mısır’da tabla adı
ile bilinmektedir.

Görsel 3.31: Darbuka

Nakkâre: Dinî törenlerde kullanılan vurmalı bir
çalgıdır (Görsel 3.32). Şekil itibariyle bastırılmış
çana benzeyen bir gövdeye sahip olan küre şek-
lindeki bu sazın çapı 30 cm’dir. Bez ve sarı bakır-
dan oluşur, şekil olarak küçük davullara benzer
ve iki küçük sopayla çalınır.
Görsel 3.32: Nakkare

b) Arap Müziğinde Üflemeli Çalgılar

Zukra: Farklı bölgelerde farklı isimlerle anılmaktadır (Görsel 3.33). Mısır’da miz-
mar, Cezayir’de gaita, Fas’ta zamr olarak bilinir. Kamışı silindir huni şeklinde ve sivri olup
kiraz ağacından yapılmış bir obua türüdür. Sekiz deliği vardır. Bunların yedi tanesi önde, se-
kizincisi en üst iki deliğin arasına gelecek şekilde ortada, sazın arka tarafında yer alır. Güçlü
ve parlak bir sesi vardır. Gövdesi genellikle keçi derisinden yapılmaktadır. Vurmalı çalgılara
eşlik için kullanılmıştır.

Görsel 3.33: Zukra örnekleri

Mizmar: Türkiye’de zurna, Cezayir, Fas, İspanya ve Libya’da
gayda, Doğu Arap dünyasında mizmar adıyla bilinen üflemeli sazdır
(Görsel 3.34). Silindir şeklindeki borusu huni şeklinde sonlanır, tah-
tadan yapılmış bir obua şeklindedir. Hünnap ağacından yapılmakta-
dır ve bir buçuk oktavlık ses alanına sahiptir. Üst boru deliğine 103
mm’lik bir tahta ağızlık yerleştirilir. Mizmar, üfleme tekniğinde güç
gerektiren zor bir çalgıdır.

Görsel 3.34: Mizmar örnekleri

47
47