Page 54 - MÜZİK KÜLTÜRÜ

TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ

Hazırlık Çalışmaları

1. Kurgan denince aklınıza neler geliyor? Paylaşınız.
2. Eski Türk topluluklarının müzik kültürü hakkında neler biliyorsunuz? Paylaşınız.
3. Türkiye ve Türk dünyası müzik türleri hakkında neler biliyorsunuz? Paylaşınız.
4. Askerî, dînî ve din dışı alandaki müzikle ilgili neler biliyorsunuz? Paylaşınız.

4.1. TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜNÜN KÖKENİ

4.1.1. Kurganlarda Bulunan Müzikle İlgili Eserler
Türkler, İslamiyet öncesi ve sonrasında tapınmada, savaş törenlerinde, eğlence ve
dinlencede, küçük çocukları uyutmada müzikten yararlanmış ve bunu sonraki kuşaklara ak-
tarmışlardır. Bu öğretiler sonucunda oluşan birikimler birey, toplum ve devlet yaşamını ge-
liştirmiştir.
Eski Türk kültüründe gerçekleşen ve günümüze değin sürekliliğini koruyan müzik;
dinsel müzik, din dışı müzik, sivil müzik, askerî müzik, halk müziği ya da sanat müziği biçim-
de sınıflandırılmıştır. Orta Asya’da göçebe hayat sürerken komşu Çin, Moğol ve Hint müzik-
leri, Batı Asya’da Fars müziğiyle karşılaşan Türkler, İslamiyet’in kabulünden sonra Arap ve
Farslarla birlikte birtakım yeni müzik oluşumları meydana getirmişlerdir.
Türklerin İslamiyet’ten önceki dinî inançlarının merkezinde Gök Tanrı inancı vardır.
Tabiat kuvvetlerine inanma, atalar kültü, dua, kurban sunma ve törenlerden kurulu bir inanç
sistemi olan Gök Tanrı inancı, tek Tanrı düşüncesi etrafında şekillenmiştir.
Orta Asya Türklerinin eşya ve hayvanlarıyla gömüldükleri mezarlara kurgan de-
nilmektedir. Bir kurgan; kare veya dikdörtgen biçiminde, yer seviyesinin altında, karaçam
kütüklerinin birbirine geçmesiyle oluşan duvarların oluşturduğu odalardan meydana gelir.
Genellikle üzerine toprak yığılarak yapılan karakteristik mezar yapılarıdır. Mezar yerinin
belli olması için gömü yerinin üzerine, toprak ve çakıl taşı yığılmıştır. Yığılan bu toprağın
akıp gitmemesi için mezarın etrafı taşlarla çevrilmiştir.
Orta Asya’da bulunan belli başlı kurganlar şunlardır:

Noin-Ula Kurganı: (Noyon-Ula) Moğolistan’ın kuzeyinde Noin-Ula’da bulunan Asya
Hunlarına ait kültür ürünlerinin ortaya çıkarıldığı kurgandır (Görsel 4.1).

Görsel 4.1: Noin-Ula Kurganı

52