Page 12 - THM TEORİ VE UYGULAMASI 11

3. 7/8’lik usulün 3+2+2 düzümünde, karcığar makamında müzik cümlesi ve cümleciklerini dikkate
KONTROL LİSTESİ alarak bir türkünün veya ezginin bölüm bölüm diktesini yazınız.
Öz Değerlendirme Formu
Bu form, dinlediğiniz uzun havayı değerlendirmeniz amacıyla hazırlanmıştır. Her bir öl-
çütü okuyarak Evet ya da Hayır seçeneklerine (x) işareti koyunuz.
PUAN
ÖLÇÜTLER Öğrencilerin öğrendikleri ile
EVET HAYIR
Türküyü ya da ezgiyi hatasız seslendirebiliyor musunuz? ilgili olarak kendilerini değer-
Seslendirdiğiniz türkü ya da ezginin usulünü doğru vurabiliyor musunuz? 4. 7/8’lik usulün 2+3+2 düzümünde, karcığar makamında bir türkünün veya ezginin müzik cümlesi
ve cümleciklerini dikkate alarak diktesini yazınız.
Ölçü içindeki notaların zamanlarını doğru icra edebiliyor musunuz? lendirdikleri bölümdür.
İcra sırasında metronomda aksaklık yapıyor musunuz?
ÖĞRENCİ GÖRÜŞÜ:
1. Bu çalışmada neler öğrendim?
Bu bölümde ezgisel nitelik- ve cümleciklerini dikkate alarak diktesini yazınız.
5. 7/8’lik usulün 2+2+3 düzümünde, karcığar makamında bir türkünün veya ezginin müzik cümlesi
li müzik eserleri; ölçü raka-
2. Bu çalışmalarda nerelerde zorlandım?
mına, ses sürelerine ve ses
yüksekliklerine uygun olarak
makamsal ögeler göz önünde ve cümleciklerini dikkate alarak diktesini yazınız.
6. 8/8’lik usulün 3+2+3 düzümünde, karcığar makamında bir türkünün veya ezginin müzik cümlesi
Ben gelmedim davi için
Benim işim sevi için bulundurularak notası yazılır.
Dostun evi gönüllerdir
Gönüller yapmaya geldim
Yunus Emre
111
207
ÖLÇME
DEĞERLENDİRME Bona ve Solfej
Çalışmaları
A. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız. Öğrencilerin verilen konularla
1. ………… kelime anlamı olarak bir şeyin özü, bir şeyin oluşması için asıl ve gerekli madde demek-
tir. Hicaz makamında yazılmış etütlerin bonasını ve solfejini yapınız.
2. Ölçü ve ritim bakımından serbest olduğu halde dizisi bilinen ve dizi içindeki seyri belli kalıplara
bağlı bulunan ezgilere ………….. denir. ilgili bilgi ve becerilerinin öl- 1.
3. Gurbet havalarının yurdumuzda yaygın olarak seslendirildiği ve yaşatıldığı yöre …………………
bölgesidir. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ . œ œ . œ œ œ œ œ

4. Bozlaklarda türü belirleyen en önemli öge …………. dizisi içinde seslendirilmeleridir. & ' _ _ œ
5. Karadeniz Bölgesi'nde okunan uzun havalara ………………………. adı verilir. çülmesini sağlayan bölümdür.
B. Aşağıda verilen ifadelerın doğru veya yanlış olduğuna karar vererek yanlış olduğunu dü-
şündüğünüz ifadelerin doğrusunu / yanlış olma sebebini noktalı yerlere yazınız.
& ' _ _ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
6. Arguvan ağzı uzun havalar, Çamşıhı ağzı uzun havalar ve Barak havaları yöresel farklılıklar içe- œ œ œ œ œ œ
ren uzun havalardır. (Doğru/ Yanlış)
……………………………………………………………………………………………………….
7. Bozlaklar, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da yaygın bir uzun hava türüdür. (Doğru/ Yanlış)
……………………………………………………………………………………………………….
8. Yurdumuzda uzun hava terimini ilk tanıtan ve ilk uzun hava derleme çalışmalarını yapan, Seyfet- œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

tin Asaf ve Sezai Asaf kardeşlerdir. (Doğru/ Yanlış) & ' _ _ œ œ œ œ
……………………………………………………………………………………………………….
9. Isparta, Burdur, Denizli, Muğla ve Antalya’nın kuzey bölgelerinde okunan uzun hava tarzı eserle-
rin yaygın olarak seslendirildiği ve yaşatıldığı yöre “Teke yöresi” dir. (Doğru/ Yanlış) Bu bölümde ezgisel nitelik-
………………………………………………………………………………………………………. & ' _ _ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
10. Gurbet havaları, seslendirilirken ezgi ile çalgı aynen çalınır, dem tutulur ya da bir çeşit ritmik motif
ile eşlik edilir. (Doğru/ Yanlış) li müzik eserleri; ölçü raka-
……………………………………………………………………………………………………….
11. Hoyratlar genellikle, sipsi ve tulum eşliğinde okunur. (Doğru/ Yanlış)
………………………………………………………………………………………………………. mına, ses sürelerine ve ses & ' _ _ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
12. “Fâilatün fâilatün fâilatün fâilün” aruz vezniyle yazılan şiirlere ne ad verilir?
A) Bozlak B) Hoyrat C) Divan D) Maya E) Barak yüksekliklerine uygun olarak
13. Hangi uzun hava türünde ezgi yapısındaki en önemli özellik; söyleyicinin kimi zaman sesleri tiz- & ' _ _ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
den pese doğru (ters glissando) kimi zaman da pesten tize doğru kaydırarak (glissando), birbirine
bağlayarak seslendirme yapmasıdır? makamsal ögeler göz önünde
A) Çamşıhı ağzı B) Gurbet havaları C) Maya D) Bozlak E) Hoyrat
14. Hacı Taşan, Muharrem Ertaş, Neşet Ertaş, Çekiç Ali gibi yöresel sanatçılar hangi uzun hava türü-
nün usta seslendiricileridir? bulundurularak okunur.
A) Hoyrat B) Divan C) Maya D) Bozlak E) Barak & ' _ _ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ
8
15. Özel bir üslup ve tavır özelliği ile kelimeleri peş peşe, süratli okunarak ezgi üzerinde uzun ve
devamlı gırtlak titreşimi ile tiz (ince) perdelerde fazlaca gezinti yapılan uzun hava türü aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Barak B) Gurbet havaları C) Hoyrat D) Maya E) Bozlak
& ' _ _ . œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœœ œ œ œ œ œ .
œ
16. Türkiye'nin her bölgesinde aynı ad ile görülen uzun havalara ne ad verilir?
A) Müstezat B) Arguvan C) Ağıt D) Çamşıhı E) Divan
76 160
Okuma Parçası
ASAF KARDEŞLER
1925 yılında Batı Anadolu’da ilk halk müziği denemelerini gerçekleştirerek derleme sonuç-
larını “Yurdumuzun Nağmeleri” adlı kitapta toplayan Seyfettin ve Sezai kardeşler, 12-13 yaşlarında
Viyana’ya müzik öğrenimi için gönderilmişlerdir. Gazimihal’in “Anadolu Türküleri ve Musiki İstikba-
limiz” adlı kitabında Seyfettin ve Sezai Asaf Kardeşler hakkında kitabın altıncı faslında bazı bilgiler
yer alır.
Seyfettin Asaf Bey: 12 Mayıs 1901’de İstanbul’da doğmuştur. 5 yaşındayken müzikte yeteneği Konuya yönelik okuma me-
görülmüştür. Hake’den piyano ve Madam Lagos’tan keman dersi almaya başlamıştır. Ertesi sene
de saray musikisi mektebine girmiştir. Burada iki sene kadar Zeki Bey’den kemane öğrendikten
sonra 1913’te, 12 yaşındayken Viyana’ya gönderilmiştir. Alyum Opera Orkestrası sanatkârlarından
Profesör Morevetes'in yanında çalışmaya başlamıştır. Fakat bir müddet sonra akademiye girmek tinlerinin yer aldığı bölümdür.
isteyince ilk devrenin birinci sınıfına bile layık görülmemiştir. Ancak 2 aylık, yoğun bir çalışma netice-
sinde, orta devrenin birinci sınıfına girmek liyakatini göstermiştir. Profesör Faysat’ın derslerini takibe
başlamıştır. Bu öğretmen kendisini dört sınıf birden atlatıp maruf öğretmeni Sevçık’ın nezdinde
göndermek istemiştir. Birkaç dersini takipten sonra 4 sene Gali tahsiline devamla ilk imtihanını ver-
miştir. Şef Dorkestr Löve idaresindeki orkestra refakatiyle Brahams konçertosunu çalmıştır. Başarısı
üzerine, akademi zor olmasına karşın bir İtalyan kemanı almaya hak kazandıysa da keman hocası
getirilemediği için mevcut nakit para kendisine verilmiştir. Son sınıf arda armoni, konturpuan ve füg
çalışmıştır. Viyana Konsert Senfonik Orkestrası’nda birinci keman çalmıştır. Senfoni Orkestrası'nın
konser şef iği sınavını kazanmıştır. Mezuniyetinden sonra İstanbul’a gelmiş, bir daha Viyana’ya dön-
memiştir. Keman sınıfı öğretmeni, talebe orkestrası şef , ayrıca “Sanayi-i nef se birliği”nin riyaseti ve
senfoninin halk orkestrasının teşkil ve idaresi işi de Sezai Bey’e bırakılarak konservatuvara gelmiştir.
Sezai Asaf Bey: 5 Eylül 1897’de İstanbul’da doğmuştur. Seyfettin Bey’in büyük kardeşi olup onunla
beraber piyano ve kemana başlamıştır. Saray mızıkasına girmiş ve Viyana’ya gönderilmiştir. Esas
çalgı olarak da viyolonseli tercih etmiştir. İhtisasını bu sazda yapmış, aynı zamanda kompozisyon
da çalmıştır. İstanbul Konservatuvarında viyolonsel hocalığı yapmış ve konserlerde Seyf Bey’den
ayrılmamıştır. 5
Sezai Asaf Bey
Seyfettin Bey
Görsel 1.11 Sezai Asaf Bey ve Kemani Seyfettin Bey'in portreleri
22
11