Page 105 - ÇALGI EĞİTİMİ | NEY 12

OKUMA PARÇASI
HAMMAMİZADE İSMAİL DEDE EFENDİ(1778-1846)

Türk besteci, 9 Ocak 1978’de İstanbul da doğdu. Saz ve sözde yetenekli kimseleri korumayı seven,
müziğe ilgi duyan ve kendisi de besteler yapan Uncuzade Mehmet Emin Efendi, küçük İsmail ile ilgilendi.
Kendi oğlu da aynı okulda okuduğundan, İsmail’i yakından tanıma olanağını buldu ve ona bir baba sev-
gisiyle bağlandı. İlk müzik derslerini kendisi verdi, yetişmesi için çaba gösterdi. On dört yaşında Yenikapı
Mevlevihanesi’ ne alınan sanatçı, dergâhın Şeyhi Ali Nutki Dede Efendi’den dinsel müzik öğrendi. 1797’de,
“derviş” olmasına karar verildi. 1001 günlük çile döneminde bestelediği şarkılarla, ünü Osmanlı sarayına
ulaştı. İlk şarkısı olduğu bilinen, buselik makamındaki “Zülfündedir benim baht-ı siyahım” dizesiyle başlayan
yapıtını, padişah III. Selim çok beğenmiş ve ödüllendirmişti. Çile dönemini 1800’de tamamladı ve “dede”
unvanını aldı. Dede, hacı olmak için gittiği Mekke’de 26 Kasım 1846’da vefat etti.
Dede Efendi’nin bestelediği 500’ü aşkın yapıtından, ancak 267’si günümüze ulaşabilmiştir. Dördü
kendi bestelediği Mevlevi ayinleri içinde yer alan toplam altı peşrevin dışında, bütün yapıtları sözlüdür. Din-
sel ve tasavvuf 49 yapıtının dışında kalan ve bugün bilinen diğer yapıtlarının tümü, şarkı, kâr, ağır ve yürük
semai, beste, nakış, köçekçe ve peşrev formlarındaki din dışı müzik türleridir.

ral S ’in “Müzik Ansiklo edik S zlük” adlı eserinden kısaltılarak alınmıştır.
KONTROL LİSTESİ √

Bu form, üniteden öğrendiklerinizi değerlendirmeniz amacıyla hazırlanmıştır. Her bir ölçütü
okuyarak Evet ya da Hayır seçeneklerine (x) işareti koyunuz.

ÖLÇÜTLER EVET HAYIR
Hicaz ailesi makamlarında uygulamalar yapabilirim.
Saba makamında uygulamalar yapabilirim.
Hüzzam makamında uygulamalar yapabilirim.
Karcığar makamında uygulamalar yapabilirim.
Basit suzinak makamında uygulamalar yapabilirim.
Zirgüleli suzinak makamında uygulamalar yapabilirim.
Hicazkâr makamında uygulamalar yapabilirim.
Kürdilihicazkâr makamında uygulamalar yapabilirim.
Aksak usulünü vurabilirim.
Oynak usulünü vurabilirim.
Raks aksağı usulünü vurabilirim.
Evfer usulünü vurabilirim.
Curcuna, aksak semai ve ağır aksak semai usullerini vurabilirim.
Lenk fahte usulünü vurabilirim.
Çengiharbi usulünü vurabilirim.
ÖĞRENCİ GÖRÜŞÜ:
1. Bu konuda neler öğrendim?

2. Bu konuda nerelerde zorlandım?

NOT: Değerlendirme sonunda Hayır şeklindeki cevaplarınızı bir kez daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli
görmüyorsanız öğrenme faaliyetlerini tekrar ediniz.

103