Page 19 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM) 12

1.3. BARAK

1.3.1. Barak Kavramı

Orta Asya’dan Anadolu’ya göçen Türkmenlerin bir koluna “Barak” denmiştir. Baraklar, günümüzde Gazi-
antep’in güneydoğusunda bulunan Nizip, Karkamış ve Oğuzeli bölgelerinde yaşamaktadırlar. Barak Türk-
menlerinin seslendirdikleri uzun havalar da “barak” olarak adlandırılır. Bu uzun havalara yörede “yüksek
hava” da denir. Barak uzun havaları Oğuzeli, Kilis, Gaziantep, Hatay, Adana ve Kahramanmaraş civarında
yaygın bir şekilde söylenir.

1.3.2. Barakların Makamsal Yapısı

Baraklarda en çok hicaz, hüseyni, rast ve saba makamları kullanılır. Genellikle tiz seslerden başlayıp
pes seslere doğru inici bir yapı gösterir. Kelimeler peş peşe konuşur gibi güçlü ve sert bir ifadeyle söylenir.
Ayrıca tril (gırtlak titreşimleri), ters glissando ve sekileme de sıkça kullanılır.

Bilgi Notu

Ters Glissando: Bir icracının sesleri tizden pese doğru kaydırarak icra etmesine “ters glissan-
do” denir.

Barak formundaki uzun havalara bağlama, zurna, keman gibi çalgılar eşlik eder. Zurna eşliği tek olabile-
ceği gibi, iki zurna ile de eşlik edilebilir. Bu durumda zurnalardan birisi dem tutar, diğeri ise açış yaparak yol
gösterir. Baraklar genellikle yöresel oyunların öncesinde ya da aralarında söylenir (Görsel 1.2).

Görsel 1.2: Gümüşlü zurna ile barak açışı yapan zurnacı

17