Page 17 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM) 12

1.2. ARGUVAN HAVASI

1.2.1. Arguvan Havası Kavramı

Arguvan, Malatya iline bağlı bir ilçedir. Bu yöreye ve köylerine özgü olan okuyuş biçimi “Arguvan ağzı”,
uzun havaları ise “Arguvan havası” şeklinde adlandırılır.

1.2.2. Arguvan Havalarının Makamsal Yapısı

Çoğunlukla hüseyni makamında icra edilen Arguvan havaları resitatif şekilde söylenir. Genellikle bir
oktav ses genişliğini aşmayan bir yapıya sahiptir.
Yörede eşlik çalgısı bağlamadır ve bağlama düzeni ile çalınır. Kullanılan bağlamaların boyutları kü-
çüktür. Cura boyundan biraz büyük olup perde sayıları çoğunlukla 12’dir. Uzun havaya başlamadan önce
söyleyeni uzun havaya hazırlayan, uzun havanın ezgisini hatırlatıcı bir açış yapılır.
Arguvan yöresinde bağlama çalgısı geleneğe bağlı olarak tezene kullanılmaksızın el ile çalınır. Bu çalım
şekline şelpe ya da pençe adı verilir. Şelpe ile çalışta telleri iterek, çekerek veya tellere vurarak eli kullan-
mak ustalık gerektirir (Emnalar, 1998: 332).

1.2.3. Arguvan Havalarının Sözel Yapısı

Arguvan havalarında hece ölçüsünün 7’li ve 11’li kalıpları kullanılır. Konular çoğunlukla aşk, sevda, acı,
gurbet, ölüm, ayrılık, hasret ve yoksulluktur. Sözlerde yalın bir şiirsel anlatım karşımıza çıkar. Ezgi içerisin-
de “of”, “ah”, “aman”, “ah aman”, “derdi güzel”, “gurban olam”, “kölen olam”, “suna boylum”, “ben ölürüm”,
“dağlar duman” gibi katma sözcükler kullanılır.
Arguvan uzun havalarının en önemli icracıları Erhan YILMAZ, Hasan DURAK, Muharrem TEMİZ, Seyit
MEFTUNİ, Teslim BUDAK vb. sanatçılardır.

Sarı Çiçek

Sarı çiçek sarardıyı dağları
Kırmızı gül bezediyi bağları
İkimizin gün görecek çağları
Ölenecek bana bir dert eyleme

Ben seni severim sen de seversen
Kör olasın el sözüne gidersen
Diyar-ı gurbete gider kalırsan
Ölenecek bana bir dert eyleme

(Mehmet SESKE)

Arguvan uzun havalarına örnekler:
• Aşağıdan Bir Yel Esti
• Bir Gün Şu Dünyadan Göçüp Gidersem
• Ben Bu Yaylaları Yaylayamadım
• Dam Üstünde Uzun Uzun Bacalar
• Ganatlı Kapının Çifte Sunası
• Gara Tren Yükün Almış Gidiyor
• Kara Tren De Yol Alıyı Cürek’ten
• Neydem Felek Neydem Aldı Gam Beni

15