Page 32 - ÇALGI EĞİTİMİ NEY 9
P. 32
Çalgı Eğitimi Ney
1.4. NEY ÇEŞİTLERİ
Akort (düzen, ahenk), çalgı perdelerinin temel alınan bir sese göre düzen-
lenmesidir. Bu düzenlemede diyapazon adı verilen “U” şeklinde madenî bir alet
kullanılır. Diyapazon saniyede 440 kez titreşerek “la” kabul edilen perdeyi verir.
Tüm çalgıların perdeleri diyapazonun verdiği bu temel sese göre düzenlenir.
Türk musikisi ahenk sisteminde de 440 hertz frekansa göre yapılanmış yedi
ana, beş ara olmak üzere on iki ahenk vardır. Her ahenkteki ney, farklı boy ve
isme sahiptir (Tablo 1.1, Tablo 1.2, Görsel 1.36 ).
Görsel 1.36: Ney Takımı
Ana ahenkler; bolahenk (nısfiye), süpürde, yıldız, kız, mansur, şah, davut,
bolahenk neylerdir (Tablo 1.1).
Tablo 1.1: Ana ahenkler
Ney Çeşidinin (Ahengin)
La (440 Hertz) Ürettiği Dügâh Pozisyonunda Yaklaşık Boyu
Adı
Pozisyon Ürettiği Perde (Hertz) (mm)
Bolahenk Yegâh (re) pozisyonu mi 659,2 Hz 520
(Nısfiye)
Hüseynî-aşiran (mi)
Süpürde re 587,3 Hz 585
pozisyonu
Irak (fa diyez-sol bemol)
Yıldız do 523,2 Hz 598
pozisyonu
Kız Rast (sol) pozisyonu si 493 Hz 702
Mansur Dügâh (la) pozisyonu la 440 Hz 780
Şah Buselik (si) pozisyonu sol 391,9 Hz 910
fa diyez-sol bemol
Davut Çârgâh (do) pozisyonu 936
369,9 Hz
Bolahenk Nevâ (re) pozisyonu mi 329,6 Hz 1040
30
