Page 21 - ÇALGI EĞİTİMİ RİTİM 9

MÜZİK VE RİTİM-I MÜZİK VE RİTİM-I

Basit Ölçü Bileşik Ölçü

Ölçülerdeki her bir zamanın iki eşit Ölçülerdeki birimlerin üç eşit parçaya
parçaya bölünmesine basit ölçü denir. Basit bölünmesine bileşik ölçü denir. Bileşik
Şekil 3
Şekil 3
ölçüde ölçü sayısının altındaki değerlerin ölçülerde birim vuruş, noktalı notalardır. Ölçü
birlik, ikilik, dörtlük veya sekizlik gibi ikişerli sayısının altındaki değerlerin noktalı birlik,
değerlerden oluşması gerekir (Şekil 5). noktalı ikilik, noktalı dörtlük ya da noktalı
Basit ölçüler Bileşik ölçüler
sekizlik gibi üçerli değerlerden oluşması
gerekir (Şekil 6).

2 zamanlı 2 6 . œ . œ
2 zamanlı & 4 œ œ 2 zamanlı & 8 6
2 zamanlı
basit ölçü & 8 . œ . œ
bileşik ölçü

2 6
& 2 ˙ ˙ & 4 . ˙ . ˙

3 zamanlı
3
3 zamanlı & 8 œ j œ j œ j 3 zamanlı 9
basit ölçü 3 zamanlı & 8 . œ . œ . œ
bileşik ölçü

3
& 4 œ œ œ 9
& 4 . ˙ . ˙ . ˙

3 4 zamanlı
& 2 ˙ ˙ ˙ 12
bileşik ölçü
4 zamanlı & 8 œ . œ . œ . œ .

4 zamanlı
4 zamanlı 4
basit ölçü & 4 œ œ œ œ 12
& 4 ˙ . ˙ . ˙ . ˙ .

4
& 2 ˙ ˙ ˙ ˙

Şekil 5: Basit ölçüler Şekil 6: Bileşik ölçüler

Birim değer olarak hem ikiye hem de üçe bölünebilen ölçülere karma ölçü denir. Karma
ölçüler, basit ve bileşik ölçünün çeşitli şekillerde bir araya gelmesiyle oluşan ölçülerdir. Zamanları eşit
uzunlukta olmadığı için karma ölçülere aksak ölçüler de denir. Aksak ölçülerin en çok kullanılanları;
5/8, 9/8, 7/8, 8/8, 10/8, 7/16’lı ölçülerdir.

Bir ülkenin müziğini diğer ülke müziklerinden ayıran en önemli özellik, ses dizileri ve bu
dizilerdeki ritimlerin kümeleniş biçimleridir. Türk müziğini diğer ülkelerin müziklerinden ayıran en
belirgin özelliklerden biri ise kullanılan ölçülerdir. Aksak ölçüler, Türk müziğine özgü ölçü biçimidir.

19