Page 16 - TÜRK MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 9

1. TEMEL MÜZİK BİLGİLERİ VE KAVRAMLARI
1. TEMEL MÜZİK BİLGİLERİ VE KAVRAMLARI

Hazırlık Çalışması

1. Günlük hayatımızda birçok ses duyarız. Değişik kaynaklardan gelen bu seslerin müzik olabil-
mesi için hangi nitelikleri taşıması gerekmektedir? Tartışınız.
2. Temel müzik bilgilerine sahip olmanın bireye kazandırdıklarını tartışınız.

1.1. Ses ve Sesin Özellikleri

Müziğin yapı taşlarını sesler oluşturur. Bu sebeple önce ses ve sesin özellikleri öğrenilmelidir.

1.1.1. Sesin Oluşumu

Ses, cisimlerin titreşmesiyle meydana gelen fiziksel bir olaydır. Bu titreşimler, iletken bir ortamda
dalgalar halinde yayılarak kulağa kadar gelir ve oradan beyne iletilerek ses işitilmiş olur. İnsan kulağı
20 ile 20.000 hertz (hz) arasındaki sesleri duyabilir.

Sesleri ikiye ayırmak mümkündür:
1. Ölçülü ve ahenkli sesler (Müzikal sesler)
2. Ölçüsüz ve ahenksiz sesler (Müzikal olmayan sesler, gürültülü sesler)

Her ses müzik için elverişli değildir. Kulakta hoş etkiler bırakan uyumlu sesler müzikal seslerdir. Bu
seslerin müzik olabilmesi için ölçülü ve ahenkli olması gereklidir.

1.1.2. Sesin Özellikleri

Müzik biliminin konusu müzikal seslerdir. Bir sesin müzikal ses olabilmesi için gerekli nitelikler
şunlardır:

1. Tını: Doğadaki her cismin ve canlının kendine özgü bir sesi vardır. Buna sesin tınısı denir. Örneğin
çocuk sesi, klarnet sesi, keman sesi veya bağlama sesinin ayırt edici özelliği seslerinin tınısıdır.
2. Şiddet: Sesin kuvvetli veya zayıf olduğunu ifade eder. Gök gürültüsü ile kuş sesi arasındaki kuvvet
farkı sesin şiddetine örnek verilebilir.

3. Yükseklik: Sesler arasındaki incelik ve kalınlık farkıdır. Titreşim sayısı arttıkça ses yükselir. Çello
ve keman sesleri arasındaki fark ses yüksekliğine örnektir. Çellonun sesi kalın, kemanın sesi incedir.
4. Süre: Sesin zaman içerisindeki devamlılığını ifade eder. Seslerin uzaması veya kısalması süre
kavramına örnektir.

1.2. Temel Müzik Kavramları

1.2.1. Nota Kavramı

Nota kelimesi Fransızca kökenli olup işaret, iz, hatırlatma yazısı gibi anlamlara gelmektedir. Müzikte
ise sesleri ifade eden işaretlere nota denmektedir. Nota kısaca müziğin alfabesidir.

14 TEMEL MÜZİK BİLGİLERİ
VE KAVRAMLARI