Page 145 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 145
MERAKLISINA
Yandaki karekodu kullanarak Kleist’in Kırık Testi adlı oyunundan bir kesit izleyebilirsiniz.
C SIRA SİZDE
Heinrich Wilhelm von Kleist’ın Kırık Testi adlı oyun metnini okuyunuz. Metinde Weimar Klasisizmi etkileri
ile erken romantizm etkilerini belirleyiniz.
7.1.1.4. Kuzey ve Doğu Avrupa Ülkeleri Tiyatrosu
Belçika, Lüksemburg ve Hollanda dinsel içerikli oyunlar ve retorik odalarının
ortaya çıkmasından itibaren süreklilik gösteren bir tiyatro tarihine sahiptir.
Dolayısıyla sanatta diğer Avrupa ülkelerine göre biraz daha önemli bir
konumda bulunmaktadır.
Bu dönemin önde gelen sanatçısı Hollandalı yazar Joost van den Vondel’dir
(Yost fan den Fondıl) (Görsel 7.20). Oyunlarının büyük bir çoğunluğu Terentius
ve Plautus’un oyunlarının taklidi niteliğindedir. Oyunlarının bir kısmı da konu-
larını İncil’den ya da tarihten almıştır.
XVIII. yüzyıla gelinceye kadar Norveç ve Danimarka tiyatroları; Fransız,
İngiliz ve Alman tiyatro topluluklarına bağımlı kalmıştır. XVIII. yüzyılın son
dönemlerinde Danimarka tiyatro repertuvarları daha çok yabancı kaynaklıdır.
İsveç’te ise 1550’den beri halk dilinde okul piyesleri yazılmıştır. Diğer ülkelere Görsel 7.20
oranla daha eski bir tiyatro geleneğine sahip olan İsveç’in içinde bulunduğu Joost van den Vondel
birçok karmaşık durum, ülkenin tiyatro açısından gelişmesine olanak
tanımamıştır.
Q ARAŞTIRINIZ
XVIII. yüzyılda Kuzey ve Doğu Avrupa ülkelerinde yaşanan tarihî olaylar nelerdir?
7.1.1.5. Rus Tiyatrosu
Tiyatro ve oyun yazarlığı XVIII. yüzyılda Rusya’da yaygınlaşmaya başlamıştır. Halk tiyatrosu dinî bir tiyatro olarak
çok erken dönemlerde ortaya çıkmıştır. Gezgin oyunların ilk örneklerine X. yüzyıldan itibaren rastlanmıştır. XVII.
yüzyılda ise Ukrayna’daki Cizvit okulları tiyatro ile tanışmaya başlamıştır.
Moskova’da ilk tiyatro 1672’de açılmıştır. Savaşların bu dönemde çok yoğun olmasından dolayı tiyatroya pek
zaman ayrılamamıştır. 1725-1750 yılları arasında tiyatro faaliyetleri sadece krallık bünyesinde gerçekleştirilmiştir.
1750’lerde meydana gelen birkaç gelişme Rus tiyatrosunda yeni bir dönem başlatmıştır. Bu yıllarda yazar
Alexander Sumarokov (Aleksandır Sumarokov), konularını yerli kaynaklardan almış fakat Fransız neoklasik
biçimi yansıtan oyunlar yazmıştır. Yazdığı tragedyalar ve taşlamalı komedyalar Rus klasik ekolün başlamasını
sağlamıştır.
1756’da Rus oyunları için bir devlet tiyatrosu kurulmuştur. II. Katerina Dönemi’nde Rusya’nın birçok yerinde
tiyatro yaygınlık kazanmış, oyun yazarlarının sayısında da artış gözlenmiştir. Katerina’nın yönetimindeki devlet,
tiyatro topluluklarını sıkı bir şekilde denetlemiştir. Oyunlar sıkı bir sansürden geçirilmiş, krallığın koyduğu
yasalara göre yönetilmiştir.
143
XVIII. YÜZYILDA TİYATRO
