Page 25 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 25
= BİLGİ KUTUSU
Şamanlıktaki taklide dayalı ve düş içerikli canlandırmalar, günümüzde Asya tiyatrolarında yaşamaktadır.
Asya tiyatrolarını inceleyen tiyatro tarihçileri, şamanlıkla ilgili ritüellerin izini bu tiyatroların oyun formlarında
sürebilmektedirler.
Q ARAŞTIRINIZ
Eski Orta Asya Türk topluluklarındaki şamanların özellikleri nelerdir?
1.1.1.2. Diğer Köken Kuramları
Tiyatronun ritüellerden evrilerek sanata dönüştüğüne ilişkin köken kuramları yaygın olarak kabul görse de
tiyatronun nasıl ortaya çıktığına ilişkin başka kuramlar da vardır.
Hikâye Anlatıcılığı
Hikâye anlatıcılığı görüşünü savunanlara göre tiyatronun kökenini hikâye anlatıcılığında aramak gerekir (Görsel
1.6). Çünkü hikâye anlatmak ve dinlemek gibi insani eğilimler neredeyse insanlıkla yaşıttır. Özellikle insanlığın
sözlü kültür evrelerinde insan deneyimlerinden öğrenilen bilgilerin kuşaktan kuşağa aktarılmasında ve ortak
kültür oluşturmada hikâye anlatma eylemi önemli bir aşamadır.
Bu görüşe göre hikâye anlatma becerisine zamanla kişileştirme, ağız taklitleri, hareket ve diyalog unsurları da
eklenmiştir. Bir anlatıcının üstlendiği hikâye anlatma işinde anlatının olay örgüsüne göre farklı rolleri birden
fazla anlatıcının üstlenmesiyle canlandırma işine girişilmiştir. Örneğin bir av ya da savaş sonucu elde edilen
başarının topluluğa hatırlatılması için canlandırılması tiyatroyla benzer özellikler göstermektedir.
Görsel 1.6: Afrikalı bir hikâye anlatıcısı
C SIRA SİZDE
Seçtiğiniz bir hikâyeyi kişileştirme, taklit, hareket, jest ve mimik ögelerinden yararlanarak okuyunuz.
23
TİYATRONUN KÖKENLERİ
