Page 62 - TİYATRO TARİHİ 9

Yunan tiyatrosunda oyunculara önem verilmiş ve oyuncular belli bir eğitimden geçirilmiştir. Roma tiyatrosunda
ise oyuncuların eğitilmesine yönelik bir bilinç gelişmemiştir. Oyuncular seyirciden daha çok alkış alabilmek için
bazen tiyatroyla ilişkili olmayan hareketleri de yapabilecek kadar rahat davranmışlardır.

Roma’da genellikle beş veya altı kişiden oluşan gezgin oyuncu toplulukları vardır. MÖ I. yüzyılda kurallı drama
geriledikten sonra yıldız oyuncu kavramı ortaya çıkmıştır. Bu yüzyıldan itibaren oyunların büyük çoğunluğunda
birden fazla hüneri olan yetenekli yıldız oyuncular için özel sahneler yazılmıştır. Böylece bir tek yıldız oyuncu
üzerine kurulu mim ve pandomim gibi türler de gelişim göstermiştir.

Atellan Farsı Performansı
Oyuncular atellan farsı performansında geleneksel tipleri canlandırmışlardır. Bu performanslarda abartılı
hareketler sergilenmiş ve maske kullanımına gidilmiştir. Gösterimlerde kadın oyunculara genellikle yer
verilmemiştir.

Mim Performansı
Mim oyunculuğunda hareketlerde abartıya kaçılmamış ve maske kullanımına gidilmemiştir. Kadın rolleri
kadınlar tarafından oynanmıştır, prototipler ile yeni tipler iç içe görülmüştür.

Oyuncular, oyuna giriş çıkışlarını seyirci onları görecek şekilde gerçekleştirmişlerdir. Danslar, savaşlar ya da
geçit alayları gibi gösterimlerde figüranlar kullanılmıştır. Mim oyuncuları dışında ip cambazı, jonglör ve dansçı
olarak performans sergileyen icracılar da yer almıştır. Geçit alayı, savaş oyunları gibi büyük gösteriler için fazla
sayıda figüran kullanılmıştır.

Kısmen doğaçlamalarla gelişen ve aksiyon üzerine şekillenen mim gösterimlerinde diyalog akışı geliştirmek
oyuncunun becerisine bağlıdır. Mimlerin belkemiğini tipik grotesk durumlar, olaylar ve kişiler oluşturmuştur.
Mimlerde oynayacak oyuncular, bu durumları yansıtabilecek özellikteki kişilerden seçilmiştir.

Pondomim Performansı
Mim toplulukları genellikle dört ya da altı kişiden, pandomimciler ise tek kişilik performanslar gerçekleştiren
icracılardan oluşmuştur. Pandomim icracıları genellikle atletik beden yapısına sahip kişilerdir. Belirli tavır ve
hareketleri söz kullanmadan ve bedensel jestler yardımıyla canlandırmışlardır. Mim gösterimleri kaba saba,
bayağı ve abartılı gösterimlerken pandomim gösterimleri daha nezih ve ince bir sanat olarak ünlenmiştir.

Komedya ve Tragedya Performansı
Komedya ve tragedya oyunculuğunda Antik Yunan oyunculuk biçemi benimsenmiştir. Tragedyada konuşma ve
tonlama temposu yavaş, törensel ve ezgisel; komedyada ise daha hızlı ve günlük konuşma temposuna yakındır.
Oyunculardan konuşma, şarkı söyleme ve dans etme üzerine birden fazla hüner sahibi olması beklenmiştir
(Görsel 3.10, 3.11).

š Görsel 3.10 š Görsel 3.11
Yeni komedyadan ihtiyar bir kadın oyuncu Bir tragedya oyuncusu
60 3. ÜNİTE