Page 66 - TİYATRO TARİHİ 9
P. 66
= BİLGİ KUTUSU
Romalılar MÖ V. yüzyıldan itibaren Etrüsklerin etkisiyle Eski Yunan tanrılar dünyasından etkilenmeye
başlamışlardır. Roma pantheonundaki tüm tanrıların Yunan mitolojisindekilerle bire bir örtüştüğü görülür.
Ancak Roma mitolojisinde Yunan mitolojisinde olduğu gibi o kadar kalabalık bir tanrı ve kahraman
topluluğu bulunmaz.
3.1.2.1. Seneca Tragedyası
Lucius Annaeus Seneca Roma’da öğrenim görmüştür (Görsel 3.17). Oyunları
retorik ve felsefe ağırlıklıdır. Öğrencisi Neron’un imparator olmasından sonra
Roma’nın en etkili kişilerinden biri olmuştur.
Seneca’nın Troyalı Kadınlar, Medea, Oidipus, Phaedra, Thyestes, Hercules Oeta’da,
Çılgın Hercules, Fenikeli Kadınlar, Agamemnon adlı dokuz oyunu günümüze
kadar ulaşmıştır. Bu oyunların tamamı Antik Yunan oyunlarından uyarlanmıştır.
Seneca’nın tragedyaları Rönesans tiyatrosu üzerinde büyük etki yaratmıştır.
Bu oyunlar özellikle Shakespeare’in yaşadığı dönemde yazılan tragedyaların
biçimlenmesine katkı sağlamıştır. Tragedyalarında ölüm sahnesi veya
vurma, yaralama gibi olaylar seyirci önünde canlandırılabilecek şekilde
kurgulanmıştır. Başka bir ifadeyle şiddet ögesi de metin üzerinde kendine
yer bulmuştur. Onun tragedyaları bu yönüyle Yunan tragedyalarından ayrılır.
Seneca,tragedyalarında şu temel özellikleri kullanmıştır: Görsel 3.17: Seneca heykeli
Oyunlarını korolu ara oyunlar ile beş perdeye bölmüştür.
Metinlerinde retorik hitabete dayalı bir anlatım geliştirmiştir. Bu özellik daha sonraki yazarlar tarafından
da benimsenmiş ve Seneca’nın hitabet üslubu taklit edilmiştir.
Oyunlarını genel olarak oynanmak için değil okunmak için yazmıştır.
Oyunlarında ağırbaşlı bir hava ve karamsar bir atmosfer yerine oluşturmuştur.
C SIRA SİZDE
Seneca’nın Medea adlı oyununu okuyunuz. Metindeki Seneca tregadyası özelliklerini belirleyiniz.
3.1.2.2. Plautus Komedyası
Titus Maccius Plautus (Titus Maççus Plautus), Roma Dönemi tiyatrosunun en üretken komedya yazarı olarak
kabul edilir. Plautus’un oyunları, ondan sonra gelen bazı yazarlara da esin kaynağı olmuştur. Bu yazarların
başında dünyaca ünlü komedyalar kaleme alan İngiliz oyun yazarı Shakespeare gelmektedir. Plautus’un İkizler
adlı oyunundan etkilenen Shakespeare, Yanlışlıklar Komedyası adlı oyununda ayrı düşmüş ikiz kardeşleri konu
edinmiştir. Bir diğer örnek ise Fransız oyun yazarı Moliere’dir (Molyer). O da Plautus’un Çömlek oyunundan
etkilenerek Cimri adlı komedya oyununu yazmıştır.
= BİLGİ KUTUSU
Plautus ismi düztaban anlamına gelmektedir. Asıl ismi değildir. Tiyatroya sahne işçisi olarak başlamıştır.
Daha sonra Roma’da oyunculuk yaparak büyük gelir elde etmiştir. Kazandığı geliri memleketinde harcayıp
parasız kalınca Roma’ya dönmüş ve Maccius (soytarı) lakabını almıştır.
64 3. ÜNİTE
