Page 212 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

GÖVDE

Bitki gövdesinde bulunan yapılar ve büyüme noktaları

• Yaprak sapının gövdeye bir açı oluşturarak bağlandığı bölgede çiçek, dal veya
yaprak verebilecek yanal tomurcuk (koltuk altı tomurcuğu) bulunur. Yanal tomur-
cukta bulunan meristemlerin bölünmesiyle gövdede yaprak taşıyan dallar oluşur.
Sonbahar başlarında nodyumda bulunan yapraklar dökülür ve burada yaprak izi
oluşur.
• Gövde üzerindeki tomurcukların faaliyetleri mevsime bağlıdır. Koşullara göre to-
murcukların bir kısmı aktifken bir kısmı pasif kalır ya da uyur. Tomurcukların uyku
hâlinde kalmasına apikal dormansi adı verilir.
• İletim demetlerinin gövdedeki yerleşimi tek çenekli ve çift çenekli bitkilerde farklıdır.
• Tek çenekli bitkilerin gövdesinde kambiyum dokusu olmadığı için iletim demetleri
dağınık hâldedir ve bu bitkiler enine büyümez.
• Çift çenekli bitkilerin gövdesinde iletim demeti, kambiyum etrafında düzenli olarak Yanal tomurcuk
sıralanmıştır.
• Kambiyumun dış kısmında floem, iç kısmında ksilem bulunur. Çift çenekli bitkilerin gövdesinde korteks ve öz bölgesi
bulunur. Çift çenekli bitkilerde gövdedeki kambiyum gelişimi, primer ksilem ve primer floem arasında başlar. Her yıl belirli
mevsimlerde hücre bölünmeleriyle yeni odun (sekonder ksilem) ve soymuk borularını (sekonder floem) oluşturur.
• Kambiyum, sürekli olarak sekonder ksilem ve sekonder floem eklemesi yaparak enine kalınlaşmayı sağlar.

Tek çenekli ve çift çenekli bitkilerde gövde enine kesitinde görülen yapılar
212 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT