Page 21 - Konu Özetleri AYT Coğrafya

COĞRAFYA

KONU ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİM
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

ÜRETİM, DAĞITIM VE TÜKETİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

İnsanların yaşamlarının devamını sağlayabilmesi, EKONOMİK
temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi veya daha iyi FAALİYET
yaşam şartlarına sahip olabilmeleri amacıyla yapı- UNSURLARI
lan etkinliklerin geneline ekonomik faaliyet denir.

ÜRETİM DAĞITIM TÜKETİM

Üretim
Mal ve hizmetlerin bir dizi işlemden geçirilerek kullanılabilir hâle getirilmesine üretim adı verilir. Üretim, yetiştirme (birincil
üretim faaliyeti) ve imalat (ikincil üretim faaliyeti) şeklinde ikiye ayrılır.
Dağıtım
Mal ve hizmetlerin üretim alanlarından tüketim merkezlerine veya tüketiciye ulaştırılmasına dağıtım adı verilir. Ulaşımdaki
gelişmeler sayesinde hız kazanan dağıtım faaliyetleri, hem üretim hem de tüketimde büyük artışa neden olmuştur.
Tüketim
Mal ve hizmetlerin tüketilmesi, kullanılması faaliyetine tüketim adı verilir. Tüketim, ihtiyaçların çeşitlenmesi, üretimdeki artış
ve dağıtımın kolay olması sonucu büyük bir artış göstermiştir.

Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Doğal Unsurlar

Yeryüzü Ham madde ve
İklim Bitki Örtüsü Toprak Su Kaynakları
Şekilleri Enerji Kaynakları

İklim: Tarımsal faaliyetler, iklim özellikleriyle sıkı ilişki içerisindedir. Tarım ve hayvancılıktan elde edilen ürünler, sanayide
ham madde olarak da kullanıldığından bazı sanayi tesislerindeki üretim de iklime bağlı olarak değişmektedir. İklim şartları;
su, güneş ve rüzgâr ile çalışan enerji santrallerinin üretimini de etkilemektedir. Olumsuz hava şartları, üretimi etkilediği
gibi ürünlerin tüketim merkezlerine ulaştırılmasını zorlaştırarak dağıtım ve tüketim üzerinde de olumsuz etkiye neden olur.

Bitki Örtüsü: Farklı iklim tiplerine bağlı olarak farklı bitki toplulukları görülür. Bitki örtüsünü etkileyen iklim, orman ürünleri
üretimini, hayvancılık ve arıcılık faaliyetlerini de etkilemektedir.

Yeryüzü Şekilleri: Yeryüzü şekillerinin engebeli olduğu yerlerde tarım alanları sınırlı olmakta, sanayi tesislerinin kurulması
güç olmakta, ulaşım olumsuz etkilenmekte ve bu durumda ham maddenin ve üretilen ürünlerin taşınmasını zorlaştırmak-
tadır. Genel olarak düz araziler, engebeli arazilere göre üretimin fazla, dağıtımın kolay, tüketimin de arttığı alanlar olarak
dikkat çekmektedir.

Toprak: Toprak, bitki örtüsünün varlığı, hayvancılık ve ormancılık faaliyetlerine yönelik üretim ile bazı sanayi kollarına ait
ham madde ihtiyacının karşılanmasında önemlidir.

Ham Madde ve Enerji Kaynakları: Ham maddenin kullanılabilir hâle gelebilmesi için sanayi tesislerine, bu tesislerde üre-
timin gerçekleşebilmesi için de enerji kaynaklarına ihtiyaç vardır. Ham madde ve enerji kaynaklarının fazla olduğu alanlar,
aynı zamanda önemli üretim sahalarıdır.

Su Kaynakları: Tarımda, balıkçılıkta, hidroelektrik enerji üretiminde, demir-çelik fabrikaları gibi sanayi tesislerinde su
kaynaklarından yararlanılmaktadır. Ayrıca su kaynakları üzerinde gerçekleştirilen ulaşım faaliyetleriyle üretilen ürünlerin
dağıtımı da sağlanmaktadır.

COĞRAFYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 21