Page 187 - Konu Özetleri AYT Fizik

SU DALGALARINDA KIRINIM VE GIRIŞIM

Dairesel Su Dalgalarında Girişim Deseni İki dalga kaynağı diyagramın ortasında kırmızı
noktalarla işaretlenmiştir. Bu kaynaklar, su yü-
zeyinde dairesel dalgalar oluşturur. Dalgalar,
kaynaklardan yayılarak dairesel dalga cephele-
ri oluşturur. Dalgalar, kaynaklardan dışa doğru
yayıldıkça daha geniş alanları kaplar. Dalgala-
rın tepe noktalarının çakıştığı bölgelerde dal-
gaların genliği artar. Bu bölgeler diyagramda
daha parlak (daha açık renklerle) gösterilmiştir.
Genlik Bu, dalgaların güçlendiği yerlerdir. Bir dalganın
tepe noktasının, diğer dalganın çukur nokta-
sına denk geldiği bölgelerde dalgaların gen-
liği azalır. Bu bölgeler diyagramda daha koyu
renklerle gösterilmiştir. Bu, dalgaların birbirini
sönümlediği yerlerdir. Görselde sağda yer alan
renk skalası, genlik değerlerini temsil eder. En
yüksek genlik değerleri parlak sarı renkle, en
düşük genlik değerleri ise koyu mor renkle gös-
terilmiştir.

Aynı fazda çalışan kaynaklar, aynı periyotlu dalgalar üreten ve bu dalgaların başlangıç fazlarının aynı olduğu kaynaklardır.
Bu durumda, dalgalar farklı şekillerde birbirleri ile karşılaşarak yapıcı veya yıkıcı girişim oluşturabilirler. Bu etkileşimlerin
ayrıntıları şöyle açıklanabilir:
Yapıcı Girişim (Katar Noktaları):
• İki dalganın tepe noktaları veya çukur noktaları üst üste geldiğinde yapıcı girişim meydana gelir. Bu durumda, dalga-
ların genlikleri toplanır ve maksimum genlikli bir nokta oluşur. Bu tür yapıcı girişim noktalarına "katar noktaları" denir.
• Katar noktalarında dalgalar çift tepe veya çift çukur oluşturur, bu nedenle bu noktalar maksimum genlikli noktalardır
Yıkıcı Girişim (Düğüm Noktaları):
• Bir dalganın tepesi ile diğer dalganın çukuru üst üste geldiğinde yıkıcı girişim meydana gelir. Bu durumda, dalgaların
genlikleri birbirini sönümlendirir ve minimum genlikli, hatta sıfır genlikli bir durum ortaya çıkar. Bu tür yıkıcı girişim
noktalarına "düğüm noktaları" denir.
• Düğüm noktalarında dalgalar birbirlerini sönümler, dolayısıyla bu noktalar minimum genlikli veya hareketsiz dalga
noktalarıdır.

B
A C

K 1 K 2

Dalgaların tepe noktaları A noktası Çukur + Çukur = Çift çukur (Katar)
B noktası Tepe + Tepe = Çift Tepe (Katar)
Dalgaların tepe noktaları C noktası Tepe + Çukur = Düğüm

K ve K noktasal kaynaklarının aynı fazda (yani aynı anda dalga üretmeye başlayan) oluşturduğu dalgaların girişim dese-
1
2
ni incelendiğinde şu gözlemler yapılır:

FIZIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 187