Page 234 - Konu Özetleri AYT Fizik

BÜYÜK PATLAMA TEORİSİ

Madde ve Antimadde (Karşıt madde)

Her maddenin veya parçacığın karşıtı vardır. Bu karşıt maddelere antimadde, karşıt parçacıklara antiparçacık denir.
Örneğin protonun karşıt parçacığı antiproton, nötronun karşıtı antinötrondur.
Antimadde kavramı ilk kez 1928 yılında Paul Dirac (Pol Dirak) tarafından ortaya atıldı. Dirac, elektronun karşıtı olan bir
parçacık tespit etti. Elektronla karşıtını kıyasladığında bunların kütle, spin ve yük büyüklüklerinin aynı fakat yüklerinin zıt
işaretli olduğunu belirledi.
İleriki yıllarda bu kuralın tüm parçacıklar için geçerli olduğu ortaya koyulacaktı. 1932 yılında Carl Anderson (Karl Endırsın)
tarafından elektronun karşıt parçacığı deneysel olarak bulundu ve elektronun karşıt parçacığına pozitron dendi.

Parçacık Antiparçacık
Adı Sembol Yük Adı Sembol Yük
Elektron e − −1 Pozitron e + +1

Proton p+ +1 Anti proton p# −1
Nötron n 0 Anti nötron n# 0
Nötrino 0 Anti nötrino # 0

Bazı parçacık ve anti parçacıklar

2
2
Parçacık ile antiparçacık çarpıştırıldığında Einstein’in E = m • c yasasına uygun olarak 2mc büyüklüğünde enerjili bir
foton yayımlayarak yok olmaktadır.
Bir madde ile karşıt madde karşılaştığında, parçacıklar ile karşıt parçacıklar birbirlerini yok edebilir.
Elektron ve onun karşıt parçacığı pozitron çarpıştığında birbirlerini yok eder ve “Gamma Işını” (γ) olarak enerjiye dönüşür.
Temel parçacıklar antiparçacıklar ile bir araya geldiğinde foton oluşur yani enerjiye dönüşürler.
Parçacık + Antiparçacık Ω Foton
+
Elektron (e ) + Pozitron (e ) Ω Foton
−
Proton (p) + Karşıt proton (p#) Ω Foton
Nötron (n) + Karşıt nötron (n#) Ω Foton
Bu buluş ile günümüzde pek çok alanda kullanılan teknolojik cihazlar üretilmiştir. Tıp alanında PET cihazı, pozitron elekt-
ron çarpıştırılmasıyla ortaya çıkan ışının doku üzerine gönderilmesi prensibiyle çalışır. Bu cihaz kullanılarak kanser hüc-
releri tespit edilir.

234 MEBİ KONU ÖZETLERİ FİZİK - AYT