Page 229 - Konu Özetleri AYT Fizik

BÜYÜK PATLAMA TEORİSİ

Temel Kuvvetin Adı Aracılık eden Alan Parçacığı Kuvvet Şiddeti Kuvvetin Menzili
0
+
Zayıf Kuvvet , , bozonları 10 -5 Kısa (10 fm)
-5
−
4. Kütle Çekim Kuvveti
Kütle çekim kuvveti, yıldız ve gezegenler arasında oluşabileceği gibi küçük kütleli cisimler arasında da gözlemlenir. Temel
kuvvetler içinde en küçük şiddete sahip kuvvettir. Bununla birlikte etki mesafesi oldukça uzundur. Kütle çekim kuvvetinin
oluşmasında görev aldığı düşünülen taşıyıcı parçacığa graviton denir. Graviton, henüz deneysel olarak gözlemlenmemiştir.
Temel Kuvvetin Adı Aracılık eden Alan Parçacığı Kuvvet Şiddeti Kuvvetin Menzili
Kütle Çekim Kuvveti Graviton 10 -39 Sonsuz (∞)

NOT

1 femtometre (fm) = 10 -15

Bu dört kuvvetten üçünü (elektromanyetik, güçlü ve zayıf nükleer kuvvet) tek başlık altında toplayan kurama standart model denir.
•1961’de Sheldon Glashow (Şeldın Glassov) elektromanyetik ve zayıf nükleer kuvvetleri birleştirmeyi başarmıştır.
•1967’de Abdus Salam ve Steven Weinberg (Stivın Vaynberg) parçacıklara kütle kazandıran Higgs mekanizmasını Glas-
how’un kuramı ile birleştirerek elektrozayıf kuramını bugün ki haline getirmişlerdir.
•Güçlü etkileşim 1970’lerde kuarkların varlığının doğrulanmasından sonra son halini almıştır.
Standart modelin yaptığı pek çok tahmin doğrulanmıştır. Örneğin 1995’te bulunan üst kuark ve 2000’de bulunan tau nötri-
nosunun varlıkları standart model tarafından ileri sürülmüştü.

Parçacıklar spinine göre de sınıflandırılmaktadır. Bunlar spini tam sayılı olan Bozonlar (Fotonlar) ve spini tam sayı olmayan
Fermiyonlar (Baryonlar ve Leptonlar) dır.
Bozonlar
Bozonlar tüm temel etkileşim kuvvetlerinin kuvvet taşıyıcısı olan ara parçacıklarıdır. Fermiyon parçacıkları ile etkileşen
kuvvet taşıyıcı (alan) parçacıklara bozon adı verilir.
• Spinleri tam sayılı olan parçacıklardır.
• Foton bozondur.
• Birden fazla bozon hep beraber aynı durumda bulunabilir.

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 229