Page 233 - Konu Özetleri AYT Fizik

BÜYÜK PATLAMA TEORİSİ

Mezonlar
• Bir kuarkla bir karşıt kuarktan oluşan parçacıklara mezon adı verilir.
• Mezonların tümü sıfır veya tam sayı (0 veya 1) spinli olup güçlü parçacıklardır.
• Mezonlar kararsızdır ve hızla diğer parçacıklara bozunurlar. Mezonlar bozunduğunda elektron, pozitron, nötrino ve
foton meydana gelir.
• Mezonların kütlesi genellikle proton ve elektronun kütlesi arasında bir değerdedir.
• Mezonlar Pion, Kaon, Eta ve bunların karşıt parçacıkları olarak çeşitlendirilebilir.

u (+ e) + (+ e) = +e s (‒ e) + (‒ e) = ‒e

Pion (u ) Kaon ( s)

Sembol Yükü Spin

+
Pion π , π , π - +1, 0, -1 0

+
0
Kaon K , K , K 0 +1, 0, -1 0
S L

Madde Oluşumu

Büyük patlama teorisine göre evrenin başlangıç anı,
büyük patlamanın gerçekleştiği andır. Atomdan kü-
çük sıkışmış enerjinin patlamasıyla madde oluşum
süreci başlamıştır. Patlamadan sonra her yer atom
altı parçacıklarla yani kuark, antikuark, elektron ve
diğer parçacıklar ile dolmuştur.
Standart modeldeki parçacıkların bazıları kütleliyken
bazıları kütlesizdir. Standart model bu durumu Higgs
mekanizmasıyla açıklar. Tüm uzayın Higgs alanıyla
dolu olduğu varsayılır. Fermiyonlar, W ve Z bozonları
uzayda hareket ederken bu alanla etkileşerek kütle
kazanır. Fotonun ve gluonların kütlesiz olmasının
sebebi ise Higgs alanıyla etkileşmemeleridir. Etki-
leşime aracılık eden parçacığa Higgs bozonu ya da
Higgs parçacığı denir.
Madde Oluşumu (Temsili)
Kuarklar birbirine gluonlar ile bağlanarak proton ve
nötronları (çekirdeği) oluşturmuştur. Elektronların
çekirdeğe bağlanmasıyla atom oluşmuştur. Farklı veya benzer atomlar birleşerek molekülleri, moleküller de maddeyi oluş-
turmuştur.

Standart modele göre maddenin en küçük yapı taşı kuarklar ve leptonlar olup kararlı haldeki 1. nesil maddeyi aşağı ve
yukarı kuarklar oluşturur.

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 233